1983 ခုႏွစ္က ျပဳစုခဲ့ေသာ လဝက ဝန္ထမ္းတစ္ဦး၏ အဖုိးတန္စာတမ္းျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဘာေတြႀကံစည္ေနတယ္၊ ျမန္မာျပည္ကုိ ဘယ္လုိ စိမ့္ဝင္ေနတယ္။ ကမ႓ာကုိ ဘယ္လုိဗုိလ္က်ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိျပင္ဆင္ရတယ္ စတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ား
၃၃။ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကုိ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္၍ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္ကုိ အေျခခံေသာ ဆုိရွယ္လစ္ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္လွ်က္ရွိပါသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေရးပါေသာ အေရးအရာမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအား ဝင္ေရာက္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ မေပးႏုိင္ပါ။ ထုိကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံ၏အေရးအရာအခန္းက႑တုိ႔တြင္ ပါဝင္ခြင့္မျပဳႏုိင္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ မ်ားစြာေသာစီးပြား ေရး လႈမႈေရး စေသာ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္လွ်က္ အေကာင္အထည္ေဖၚရမည့္ ကိစၥတုိ႔တြင္ကား ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရသည္ ထုိက္ထုိက္တန္တန္ အခြင့္အေရးမ်ားေပးအပ္ထားေပသည္။ မူဆလင္ဘဂၤလီမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေပၚ ယင္းကဲ့သုိ႔ရရွိထားေသာ အခြင့္အေရးျဖင့္ ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္၍ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အက်ဳိးျပဳႏုိင္သမွ်ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ စိတ္ပါလက္ပါ ေလးေလးနက္နက္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အထက္၌တင္ျပၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ယေန႔ မူဆလင္ ဘဂၤလီႏုိင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံ့ဝန္ထမ္း မူဆလင္ကုလားမ်ား(ဝါ) ကုလားကျပား ကုလားဒိန္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ အျခားေသာ ႏုိင္ငံျခားသားတရုတ္ မ်ားႏွင့္ တရုတ္ကျပားမ်ားကဲ့သုိ႔ မဟုတ္မူဘဲ ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးရွိရာရွိေၾကာင္း လုပ္ငန္းမ်ား၌ ထိေရာက္စြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိၾကရုံမွ်မက အစၥလာမ္သာသနာေရး ဦးတည္ခ်က္တခုတည္းျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အေပၚ မကူညီရုံမွ်မက အေႏွာက္အယွက္ေပးလွ်က္ ရွိၾကပါသည္။
၃၄။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္အစီအမံႀကီးတခုျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႔စစ္မဟာဗ်ဴဟာ က်င့္သုံးရန္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိေသာ ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ယင္းမူဆလင္ ဘဂၤလီကုလားမ်ားထံမွ တစုံတရာ ကူညီပံ့ပုိးမႈရရွိေရးမွာ လုံးဝ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိရုံမွ်မက လြန္စြာရင္ေလးဘြယ္ ရာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိး တက္လွ်က္ရွိပါသည္။ ႏုိင္ငံျခားသား မူဆလင္ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ မူဆလင္ကုလားဒိန္းမ်ားသည္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီ ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ ကုိယ္ခ်င္းစာနာမႈ ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္လုပ္ေဆာင္မႈတုိ႔ အား မည္သည့္အခါတြင္မွလက္ခံက်င့္သုံးၾကမည္မဟုတ္ဘဲ အရာရာတြင္ အစၥလာမ္အေတြးအေခၚျဖင့္သာ ကာကြယ္ေရး ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး လူမႈေရး စသည္တုိ႔ကုိ တရားေသ တလက္ကုိင္ က်င့္ႀကံျပဳမူၾကသည္။ မူဆလင္ကုလားမ်ားေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံအတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းတုိ႔ကုိ ေမ့ေဖ်ာက္ထား၍ မျဖစ္ေပ။ ေရွ႕အဖုိ႔ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ လုံၿခဳံေရး အစီအမံမ်ား ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္ထားႏုိင္ရန္ ေဖၚျပရေသာ္ မူဆလင္ကုလား မ်ားသည္ ႏုိင္ငံေတာ္၌ ျပည္တြင္း ျပည္ပေရးရာ ျပႆနာ မည္သည့္ျပႆနာတရပ္ရပ္ေပၚေပါက္လာသည့္ အခ်ိန္တုိင္းတြင္ အကြက္ဆင္၍ အျမတ္ထုတ္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ ၁၉၄၂ ခု ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဆုတ္ခြၾက စဥ္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ရေသ့ေတာင္ စေသာ ရခုိင္ ၿမဳိ႕နယ္ ေက်းရြာမ်ားတုိ႔တြင္ ရခုိင္ႏွင့္ကုလား အဓိကရုဏ္းႀကီးမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ အကြက္ေခ်ာင္းေနေသာ မူဆလင္ကုလားတုိ႔သည္ အဂၤလိပ္ဝစ္ေျပး ရာ့ရွ္ပူရ္ လက္နက္ကုိင္တပ္သားမ်ားအား မူဆလင္တုိ႔ သိမ္းသြင္း၍ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား မေနႏုိင္ေအာင္ ရခုိင္ရြာမ်ားကုိ ဓားျပတုိက္ျခင္း ဝင္ေရာက္သတ္ျဖတ္ျခင္း မီးရႈိ႕ျခင္း ရခုိင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား ရက္စက္စြာ က်ဴးလြန္သတ္ျဖတ္ျခင္းစေသာ အၾကမ္းဖက္နည္းေပါင္းစုံျဖင့္ ရခုိင္တုိ႔၏ နယ္ပယ္မွ ရခုိင္တုိ႔အား ေမာင္းထုတ္၍ အျပတ္ရွင္းခဲ့ၾကသည္။ ထုိစဥ္က ရခုိင္တုိ႔မွာ အသက္ေဘးေၾကာင့္ ေျပးလႊားၾကရၿပီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ားျပတ္လတ္၍ အတိဒုကၡေရာက္ကာ ရခုိင္အမ်ဳိးသမီး အမ်ဳိးသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ေသဆုံးခဲ့ၾကရ သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည့္အခါ မူဆလင္ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားမွ မူဆလင္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားႏွင့္အတူ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႕မ်ားသုိ႔ ႀကဳိတင္ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး အတြင္းပုိင္းၿမဳိ႕နယ္မ်ားသုိ႔ ဝင္ေရာက္၍ သိမ္းပုိက္ေနထုိင္ၾကသည္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာသုိ႔ ဝင္ေရာက္ေနထုိင္ၾကေသာ မူဆလင္ဘဂၤလီမ်ားသည္ ေအးေအးေဆးဆး အသာတၾကည္ေန ထုိင္စားေသာက္ရုံမွ်ႏွင့္ အားမရၾကေသးဘဲ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမုိ႕တုိ႔အား ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ ထည့္သြင္းေပးရန္ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွ သီးျခားပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ခြဲထြက္ရန္ စုိင္းျပင္း ေနေသာ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ မုိဟာမက္အလီဂ်င္းနား ထံသုိ႔ အေရးဆုိေတာင္းခံခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ ေတာင္းဆုိသည့္ကိစၥအား အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲဝင္ရန္ ကိစၥျဖင့္ ဘိလစ္သုိ႔ ခရီးသြားေနစဥ္ ၁၉၄၇ ခု ဇန္နဝါရီလ ၇ ရက္ေန႔၌ လမ္းခရီးတေထာက္ ကရာခ်ိ ၿမဳိ႕၌ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္ မုိဟာမက္အလီဂ်င္းနားမွ လာေရာက္ႀကဳိဆုိႏႈတ္ဆက္စဥ္ မစၥတာဂ်င္းနားမွ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ေလးစားၾကည္ညုိေသာ စိတ္ျဖင့္ ယင္းအေျခအေနမ်ားကုိ ဖြင့္ဟ ေျပာဆုိၿပီး ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာတုိ႔မွ ဘဂၤလီကုလားမ်ား ေတာင္းဆုိေနၾကသည့္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံေတာ္ ႀကီး လြတ္လပ္စြာျဖစ္ေပၚလာသည့္အခ်ိန္တြင္ ယင္းျမန္မာ့နယ္မ်ားကုိ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ ပူးေပါင္းထည့္ သြင္းေပးရန္ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားအား လုံးဝစဥ္းစားမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ေလးစားစြာ ျဖင့္ အလုိအေလွ်ာက္ ဖြင့္ဟေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ဤအျဖစ္သနစ္မ်ားကုိတြက္ဆ၍ ႏုိင္ငံေတာ္၏ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ မိမိတုိ႔၏ နယ္ပယ္မ်ား ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ရေသ့ေတာင္ၿမဳိ႕မ်ားကဲ့သုိ႔ အေျခအေနဆုိးဝါးမသြားေစရန္ သတိျပဳႀကဳိတင္ကာကြယ္ၾကရပါမည္။
၃၅။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ လုံၿခဳံမႈပ်က္ျပားေစရန္ အႏၲရာယ္ေပးခဲ့ၾကေသာ မူဆလင္ကုလားဆုိးမ်ား၏ ဆူပူေသာင္းက်န္း မႈအေျခအေနတုိ႔ကုိလည္း ေမ့ေပ်ာက္ထား၍မျဖစ္ပါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္သည့္ ဖဆပလ အဖြဲ႕သည္ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲအတြက္ လုံးပမ္းေနၾကစဥ္ စစ္ေတြ ေက်ာက္ျဖဴ သံတြဲ စေသာ ၿမဳိ႕ႀကီးမ်ားရွိ မူဆလင္ေရွ႕ေနမ်ားေခါင္းေဆာင္ေသာ ေခတ္ပညာတတ္ မူဆလင္မ်ားသည္ ဗမာမူဆလင္ကြန္ဂရက္မ်ားကုိ ဖြဲစည္း၍ ပြဲလန္႔စဥ္ ဖ်ာခင္းရန္ မူဆလင္သီးျခားျပည္နယ္ထူေထာင္ေရးအတြက္ စည္းရုံးအုံၾကြလာခဲ့ၾကသည္။ အေရွ႕ပါကစၥတန္ေခၚ ယၡဳဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ကုလားမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ဝင္ေရာက္လာၾကၿပီး ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား မေနႏုိင္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးခက္ခဲၿပီး ၿမဳိ႕ရြာမ်ား မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ဖဆပလ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕မွ တာဝန္ေပးခန္႔အပ္ေသာ မူဆလင္ဘဂၤလီစကားတတ္ ကၽြမ္းသည့္ နယ္ပုိင္ဦးထြန္းဦးအား မူဆလင္တုိ႔မွ ေခ်ာင္းေျမာင္းသတ္ျဖတ္လုိက္ၾကသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အတြင္း မူဆလင္မ်ား ပုိမုိဆူပူေသာင္းက်န္းလာရာ အစုိးရမွ ဘိဒိအက္ဖ္တပ္မ်ား ေစလႊတ္၍ တားဆီးျခင္းမ်ား ျပဳရာ မူဆလင္တုိ႔မွ ယင္းဘိဒိအက္ဖ္ တပ္သားတုိ႔သည္ မူဆလင္တုိ႔အား ပစၥည္းယူ လူသတ္ ကူရန္ က်မ္းစာအုပ္မ်ား အား မီးရႈိ႕သည္ဟု မတရားစြပ္စြဲလုပ္ႀကံတုိင္တန္းခဲ့ၾကၿပီး မူဆလင္တုိ႔သည္ တဆင့္တက္၍ မူဂ်ာဟစ္တပ္ဖြဲ႕ မ်ား ဖြဲ႕စည္းၿပီး အဗၺဒူကာဆင္ ႀကီးမွဴးေသာ မူဂ်ာဟစ္တုိ႔သည္ အဖ်က္လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အျပင္းအထန္ လုပ္ကုိင္ ၾကသည္။ ၁၉၅၂ ခု ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႕မ်ားရွိ အစုိးရရုံးမ်ားကုိ မီးရိႈ႕ခဲ့ၾက သည္။ ဗုိလ္ႀကီးထင္ေက်ာ္(ယခုေဆာက္လုပ္ေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဗုိလ္မွဴးႀကီးထင္ေက်ာ္) ႀကီးမွဴးေသာ တပ္မေတာ္မွ မူဂ်ာဟစ္မ်ားကုိ ႏွိမ္ႏွင္းရာ ကာဆင္ႏွင့္တကြ လက္နက္ကုိင္မူဆလင္မ်ားသည္ စစ္တေကာင္း ၿမဳိ႕သုိ႔ ထြက္ေျပးၾကသည္။ စစ္တေကာင္း၌ တဖန္အေျခခ်ကာ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္ ၿမဳိ႕သုိ႔ ထြက္ေျပးၾက သည္။ စစ္တေကာင္း၌ တဖန္အေျခခ်ကာ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္သုိ႔ မၾကာခဏဝင္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ တုိက္ခုိက္ၾကျခင္းမ်ားျပဳၾကသည္။ မူဂ်ာဟစ္ေသာင္းက်န္းသူမ်ားႏွင့္ ဆူပူလႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ ထိေရာက္စြာ ႏွိမ္ႏွင္း တားဆီးႏုိင္ခဲ့ေသာ ဗုိလ္ႀကီးထင္ေက်ာ္ႏွင့္ တပ္မေတာ္သားမ်ားကုိလည္း မူဆလင္ကုလားတုိ႔မွ ထုံးစံအတုိင္း အလြန္ျပင္းထန္စြာ လုပ္ႀကံတုိင္တန္းခဲ့ၾကပါသည္။ တုိင္တန္းရာတြင္ မူဆလင္အမ်ဳိးသမီးအား က်ဴးလြန္ျခင္း ေရႊေငြပစၥည္းမ်ား လုယက္တုိက္ခုိက္ျခင္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားပါမက်န္ ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္ျခင္း မူဆလင္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ အေရွ႕ ပါကစၥတန္သုိ႔ေမာင္းထုတ္ေနေၾကာင္း ျပည္တြင္း ျပည္ပ စာတုိ စာရွည္ မ်ားေရးသား တုိင္တန္းၾကရာ ဒကၠာ ကရာခ်ီၿမဳိ႕မ်ားထုတ္ ဘဂၤလီႏွင့္ အူရဒူဘာသာ သတင္းစာမ်ားတြင္ပါ လုပ္ႀကံသတင္းမ်ဳိးစုံ ေဖၚျပၾကၿပီး မည္သည့္တပ္မွမတားဘဲ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ ေတာင္းဆုိၾကသည္။
