1983 ခုႏွစ္က ျပဳစုခဲ့ေသာ လဝက ဝန္ထမ္းတစ္ဦး၏ အဖုိးတန္စာတမ္းျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဘာေတြႀကံစည္ေနတယ္၊ ျမန္မာျပည္ကုိ ဘယ္လုိ စိမ့္ဝင္ေနတယ္။ ကမ႓ာကုိ ဘယ္လုိဗုိလ္က်ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိျပင္ဆင္ရတယ္ စတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
၃၀။ တရုတ္ႏွင့္ ကုလားအႏၲရာယ္ႏွစ္သြယ္ကုိ ဆက္လက္ႏႈိင္းယွဥ္ျပရေသာ္ မိမိႏုိင္ငံ အစြန္အဖ်ားတုိ႔တြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ႏုိင္ငံျခားသား တရုတ္မ်ားမွသည္ မိမိႏုိင္ငံအတြင္းပုိင္းႏွင့္ ၿမဳိ႕ေတာ္အထိ ေနထုိင္ၾကေသာ ႏုိင္ငံျခားသား တရုတ္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသား တရုတ္ကျပားတုိ႔သည္ တုိင္းရင္းသားမ်ားသာ ရရွိခံစားထုိက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ မေမွ်ာ္လင့္ၾကပါ။ အခြင့္အေရးရရွိရန္အတြက္လည္း ဉာဏ္နီဉာဏ္နက္ျဖင့္ မႀကဳိးစားၾကပါ။ ယေန႔ႏုိင္ငံတဝွမ္းလုံးတြင္ ဌာနေပါင္းစုံ၌ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ တာဝန္ကုိထမ္းေဆာင္ေနၾကေသာ တရုတ္ကျပားမ်ားကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ နာသုံးနာကုိအရင္းခံ၍ ပညာေရးဌာန၊ က်န္းမာေရးဌာန တုိ႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးတြင္ အေရးပါလွေသာ ဌာနအသီးသီးတုိ႔မွအစ ၾကည္း ေရ ေလ တပ္မေတာ္အတြင္းအထိ တုိင္းရင္းသားလုပ္သားျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ အံဝင္ဂြင္က် တက္ၾကြစြာ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္လွ်က္ရွိၾကပါသည္။ ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးျပႆနာမ်ားကုိလည္း မဖန္တီးၾကပါ။ မ်ားစြာေသာ တရုတ္ကျပားတုိ႔အေနျဖင့္ ၄င္းတုိ႔သည္ ႏုိင္ငံသား စစ္စစ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု အလုိအေလွ်ာက္ စြဲၿမဲစြာ စိတ္ကူးေပၚေပါက္ေနၾကၿပီး ျဖစ္ၾကသည္။ အကယ္၍သာ လူမ်ဳိးစြဲ ႏုိင္ငံစြဲစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ၿပီး မတန္မရာေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရယူလုိစိတ္ရွိမည္ဆုိပါက တရုတ္ၾသဇာခံ ဗကပမ်ားႏွင့္ တုိင္ဝမ္အဖြဲ႕ တရုတ္ျဖဴၾသဇာခံမ်ားအား ထိေရာက္စြာ အားေပးကူညီလွ်က္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ တရုတ္အမ်ားစုသည္ အဖ်က္သမားႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ားရယူၿပီး ယေန႔ ကုလားမ်ားလႈပ္ရွားေနၾကျခင္းထက္ အဆမ်ားစြာ လႈပ္ရွား၍ ႏုိင္ငံေတာ္အား အႏၲရာယ္ျပဳေနၾကမည္သာျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္၍လည္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ အာဏာကုိထိပါးလာမည့္အႏၲရာယ္မ်ား သီးျခားျပည္နယ္ေတာင္းခံျခင္းမ်ား ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မႈမ်ား ႏုိင္ငံေရး လူမ်ဳိးေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား(၁၉၆၇တရုတ္နီမ်ား ႏုိင္ငံေရးဆူပူလႈပ္ရွားမႈမွလြဲ၍) တရုတ္မ်ားထံမွ ထူးထူးျခားျခား မေတြ႕ျမင္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တရုတ္မ်ား မိမိႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ ဥပေဒမဲ့ဝင္ေရာက္လာျခင္းေၾကာင့္ အတုိင္းအတာ တရပ္အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ ထိခုိက္ဆုံးရႈံးမႈမ်ား နစ္နာမႈမ်ား အမွန္ပင္ရွိေနပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အရႈံးထဲမွ ရတတ္သေရြ႕ အျမတ္ကုိရွာေဖြယူရေသာ္ တရုတ္တုိ႔ထံမွ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ကာယ ညာဏစြမ္းအားမ်ား အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ အထုိက္အေလွ်ာက္ ကူညီပံ့ပုိးမႈမ်ားရရွိပါေသးသည္။ တုိက္ဆုိင္မႈတရပ္ အေနျဖင့္ ဥပမာေဖာ္ျပရေသာ္ ၂၃.၉.၈၃ ရက္စြဲပါ ဗုိလ္တေထာင္သတင္းစာ စာမ်က္ႏွာ ၆ ရွိ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမဳိင္ၿမဳိ႕ က်ဳိက္သလန္ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး အေနာက္ဘက္ အလယ္ပစၥယံဓာတ္ေလွကားႀကီး တည္ေဆာက္ေနျခင္းႏွင့္ အခန္းလုိက္ အလွဴရွင္မ်ား အမည္စာရင္းတြင္ ပါရွိေသာ အမည္မ်ားကုိ တြက္ဆ၍ အရႈံးထဲမွ အျမတ္ရရွိေနေသးေၾကာင္းကုိ ေတြ႕ရွိရသျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အနည္းငယ္ စိတ္ေျဖသာပါသည္။ ဗုဒၶသမုိင္းတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ အထင္အရွားက်န္ရွိခဲ့ေသာ ဗုဒၶဂါယာၿမဳိ႕၌ တည္ရွိေနေသာ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ျမတ္ ႏွင့္တကြ ဗုဒၶအထိမ္းအမွတ္ ဘုရား ေက်ာင္းကန္ ေစတီ ပုထုိး ရုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္စေသာ ဗုဒၶ၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္တုိ႔ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တုိ႔မွာ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ မ်ား ဖ်က္ဆီး၍ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးရျခင္းထက္ မူဆလင္တုိ႔၏ သတ္ျဖတ္ ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ အိႏၵိယ ႏွင့္မေလးရွား အင္ဒုိနီးရွား ဖိလစ္ပုိင္စေသာ ႏုိင္ငံမ်ားစြာတုိ႔တြင္ ဗုဒၶ၏ သာသနာႏွင့္ အေမြအႏွစ္မ်ား ဆုံးရႈံး ေပ်ာ္ကြယ္ခဲ့ရသည္။ ထုိနည္းတူစြာပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ၿမဳိ႕ရြာမ်ားရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔၏ ေက်ာင္းကန္ ဘုရား ေစတီ ပုထုိး ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္တုိ႔မွာ ႏြားေက်ာင္း ကၽြဲေက်ာင္း အရိပ္ခုိ နားေနအိပ္စက္ရင္း မူဆလင္ကုလား ႀကီး ကုလားငယ္တုိ႔၏ ထုရုိက္ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ တေျဖးေျဖး ဘာသာေရး ခၽြတ္ၿခဳံက်လွ်က္ရွိပါသည္။ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ မူဆလင္တုိ႔သည္ တုိင္းရင္းသား လုပ္သားျပည္သူတုိ႔ႏွင့္ အဆင္မေျပစြာ ျပဳမူ က်င့္ႀကံ ဆက္ဆံ ေနထုိင္လွ်က္ ရွိၾကသျဖင့္ ေမာ္လၿမဳိင္ႏွင့္ ေညာင္တုန္းၿမဳိ႕တုိ႔တြင္ ျပႆနာတရပ္ေပၚခဲ့ရသည္။ ေဖၚျပပါအခ်က္မ်ားကုိ ေလ့လာသိရွိျခင္းအားျဖင့္ မည္သည့္ရႈေဒါင့္မွျဖစ္ေစ ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး လူမႈေရး စသည္ျဖင့္ မည္သည့္နယ္ပယ္မွပင္ျဖစ္ေစ မူဆလင္ကုလားတုိ႔၏ အႏၲရာယ္မွ မည္မွ်အထိ စုိးရိမ္ဘြယ္ရာ အႏၲရာယ္ ႀကီးမားလွေၾကာင္းကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း စီးပြားေရးဆုံးရႈံးမႈမ်ား
၃၁။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွတန္ဘုိးရွိေသာ အဝတ္ေဟာင္းထုပ္မ်ား၊ လူသုံးကုန္ အလွကုန္ပစၥည္းမ်ား မုန္႔ပဲသြားေရစာအခ်ဳိ႕ မူးယစ္ေဆးဝါး စသည္တုိ႔ႏွင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွတဆင့္တင္သြင္းေသာ ေဆးဝါး အဝတ္အထည္ အပ္ခ်ဳပ္စက္ စသည့္ေသာင္းေျပာင္းေထြလာ မိမိႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိေသာ ပစၥည္းအသုံး အေဆာင္မ်ား အစုလုိက္ အၿပဳံလုိက္ ေမွာင္ခုိသြင္းလွ်က္ရွိၾကပါသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ မိမိႏုိင္ငံအတြက္ တန္ဘုိးမရွိ ေသာ ေမွာင္ခုိပစၥည္းမ်ားကုိ သြတ္သြင္းလွ်က္ မိမိႏုိင္ငံမွ ေမွာင္ခုိပစၥည္းမ်ား ခုိးထုတ္ရာတြင္ ဆန္စပါးမ်ားကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ေလွ သမၺာန္ႀကီးငယ္မ်ားျဖင့္ တင္ယူ၍ ကုလားတန္ျမစ္ကုိေက်ာ္ကာ ေမယုျမစ္မွတဆင့္ အေနာက္ဘက္ကမ္းသုိ႔ တင္ပုိ႔လွ်က္ရွိသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ တင္ပုိ႔ရာတြင္ အလင္းဝင္နစ္နီေဟာင္း ေက်ာ္ဇံရႈိးႏွင့္ အေပါင္းပါ ေနာက္လုိက္တစုလည္း ပါဝင္ၾကသည္။ ၄င္းတုိ႔သည္ စပါးႀကဳိတင္ေငြမ်ားကုိ ေစ်းႏွိမ္၍ ရြာမ်ားတြင္ လုိက္လံေပးထားၾကၿပီး အစုိးရ၏ စပါးအဝယ္ဒုိင္မ်ားႏွင့္အၿပဳိင္ ေက်ာ္ဇံရႈိး၏ ပုဂၢလိကစပါးဒုိင္မ်ားမွတဆင့္ ေျဗာင္က်က်သယ္ယူခုိးထုတ္လွ်က္ ရွိၾကပါသည္။ ေန႔စဥ္မျပတ္ခုိးထုတ္တင္ပုိ႔ေနေသာဆန္စပါး ဆန္ကြဲ မုံ႔ဆန္း ထမင္းေျခာက္ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး ကြမ္းသီး သား ငါး ပုဇြန္ စေသာ စားေရရိကၡာမ်ားအနက္ ဆန္စပါး တမ်ဳိးတည္း ႏွစ္စဥ္ ဆန္စပါး တင္းသိန္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ႏွင့္ အဖုိးတန္သစ္ဝါးမ်ား သားေရ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ဘိလပ္ေျမ ဆင္စြယ္ ကၽြဲႏြား အရံသင့္တည္ေဆာက္ထားသည့္ စက္မတက္ရေသးသည့္ ေလွ သမၺာန္မ်ားကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသုိ႔ ခုိးသြင္းေနၾကသည္။ ယေန႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိၿမဳိ႕နယ္မ်ားမွ တုိင္းရင္းသားလုပ္သား ျပည္သူတုိ႔ ႏွစ္စဥ္ဆန္အၾကပ္အတည္း ေတြ႕ႀကဳံေနၾကရေသာ ျပႆနာႏွင့္ ခုိင္း ကၽြဲ ႏြားမ်ား မလုံမေလာက္ျဖစ္ကာ ရက္အနည္းငယ္သာ ထြန္ယက္စုိက္ပ်ဳိးၾကရမည့္ေျမမ်ားကုိ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ လႏွင့္ခ်ီ၍ ထြန္ယက္ေနၾကရ ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
၃၂။ ျပည္တြင္း၌လည္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရး စနစ္ကုိ ဆန္႔က်င္လဆက္ လယ္ ယာ ေျမ ေနအိမ္ အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ အဆမတန္ေငြေပးဝယ္ယူလွ်က္ရွိၾကသည္။ ေကာင္းေပ့ လွေပ့ သန္႔ေပ့ဆုိေသာ ခုိင္း ကၽြဲ ႏြား မ်ားကုိလည္း သတ္ျဖတ္စားေသာက္ေနၾကသည္။ မူဆလင္ဘဂၤလီမ်ားသည္ လုပ္ခေၾကးေငြမ်ားစြာ ရရွိေသာ အာရပ္ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕သုိ႔ အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကၿပီး ေငြေၾကး တလုံးတခဲတည္း စုေဆာင္းရရွိ သည့္အခါ ျပန္ဝင္လာၾကၿပီး တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ လယ္ယာႏွင့္ေနအိမ္မ်ား ကၽြဲႏြားမ်ားကုိ အဆမတန္ေငြေၾကး ေပး၍ ဝယ္ယူၾကသည္။ မိမိတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ေနအိမ္မ်ားကုိ ဖ်က္ယူေစၿပီး ေရာင္းခ်သည့္အျပင္ အခ်ဳိ႕ေငြေၾကး တတ္ႏုိင္ေသာ တုိင္းရင္းသားတုိ႔မွ ကုလားႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ ေစ်းညွိႏႈိင္း စပ္ဟပ္ထားၿပီး ကုလားအေနျဖင့္ တန္ဘုိးအလုိက္ အလုိရွိေသာ အိမ္တေဆာင္ကုိ မိမိေျမယာ၌ ေဆာက္လုပ္ၿပီး ၂ ႏွစ္ခန္႔ၾကာ သည့္အခါ ခ်ိန္းဆုိထားသည့္အတုိင္း ကုလားသုိ႔ ဖ်က္ယူေရာင္းခ်ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဝယ္ယူေသာ ကုလားအေနျဖင့္ သစ္ေတာဥပေဒမွ ကင္းလြတ္ၿပီး ပ်ဥ္ေဟာင္း သစ္ေဟာင္း သယ္ေဆာင္သည့္သေဘာျဖင့္ အလြယ္တကူ အိမ္ယာတလုံး အရံသင့္ရရွိေလသည္။ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံမွ ဖမ္းဆီးမိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ စက္ေလွ သမၺာန္တုိ႔သည္ အဓိကအားျဖင့္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံအတြင္းမွ ေမွာင္ခုိပစၥည္းမ်ား ခုိးထုတ္ရန္ ဝင္ေရာက္လာ ျခင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း မိမိတုိ႔ႏို္ငငံဘက္မွ ဖမ္းဆီးအေရးယူသည့္အခါတြင္ကား တံငါ ငါးဖမ္းေလွမ်ား အသြင္ေဆာင္တတ္ၾကသည္။ တဘက္ႏုိင္ငံမွ ကုလားမ်ား မိမိႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ၾက ျခင္းမွာ မိမိေနအိမ္အား သူခုိးဓားျပမ်ားသုိ႔ အေစာင့္ခ်အပ္ႏွင္းထားသည့္သဖြယ္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ေတာင္ၿမဳိ အလယ္သံေက်ာ္ ရေသ့ေတာင္စေသာ မိမိအိမ္တံခါးဝမ်ားတြင္ သူခုိးဓားျပႏွင့္ မျခားေသာ ဘဂၤလီကုလားမ်ားအား အေစာင့္ခ်ထားရသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနပါသည္။
