၁။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ
ဟုိဘက္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အက်ယ္အဝန္းဟာ ၅၇၂၉၅ စတုရန္းမုိင္သာရွိေပမယ့္ အဲဒီမွာေနတဲ့ လူဦးေရက(၁၆၁၀၈၃၈၀၄)ဦး အထိရွိေနတယ္။ ႏုိင္ငံနဲ႔ လူဦးေရမွ်တမႈမရွိလုိ႔ လူဦးေရ ေပါက္ကြဲေနတဲ့ ႏုိင္ငံပါ။ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လူဦးေရရဲ႕(၉၈%)ဟာ ဘဂၤါလီလူမ်ားျဖစ္ေနၿပီး (၈၉.၅%)ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြပါ။
၂။ ေနာက္ခံသမုိင္း
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဟာ ေရွးအခါက အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ ပုိင္နက္အစိတ္အပုိင္းေဒသတစ္ခုပါ။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္တြင္ အဂၤလိပ္ထံမွ အိႏၵိယႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရယူတုန္းက အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္အတူ မယူပဲ ခြဲထြက္သြားျခင္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအမည္နဲ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏၵိယအေနာက္ေျမာက္ ဘက္အရပ္က မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ပူးေပါင္းလုိက္လုိ႔ သူတုိ႔ပူးေပါင္းတဲ့ေဒသကုိ အေနာက္ပါကစၥတန္ ေခၚသလုိ၊ သူတုိ႔ကုိေတာ့ အေရွ႕ပါကစၥတန္လုိ႔ ေခၚခဲ့တယ္။
အဲဒီအေရွ႕ပါကစၥတန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ရွိတ္မမူဂ်စ္ဆုိသူက ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ အေနာက္ပါကစၥတန္မွ ခြဲထြက္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဆုိတဲ့ ယခုအမည္ကုိေျပာင္းလုိက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ခြဲထြက္ေရး ေခါင္းေဆာင္ရွိတ္မူဂ်စ္ တည္ေထာင္တဲ့ အဝါမီလ္ဂ္ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရၿပီး သူကပထမဆုံး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ တယ္။ သူ႔ထံမွအာဏာကုိကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာရာမန္က သိမ္းယူျခင္းခံလုိက္ရတယ္။ အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီးယာရာမန္က ဘီအင္န္ပီပါတီတည္ေထာင္ၿပီး သူကလဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပန္တယ္။
အဝါ့မီလ္ဂ္ပါတီက ဘာသာေရးနဲ႔ႏုိင္ငံေရးကုိ စည္းျခားတဲ့ လက္ဝဲယိမ္းလစ္ဘရယ္ဝါဒကုိ က်င့္သုံးသလုိ၊ ဘီအင္န္ပါတီက အစၥလာမ္မစ္အမ်ဳိးသားေရးအစြန္းေရာက္ အယူဝါဒကုိက်င့္သုံးခဲ့တယ္။ အဲဒီပုဂၢဳိလ္ ႏွစ္ဦး မရွိေတာ့တဲ့ေနာက္ပုိင္း သူတုိ႔သမီးေတြက ပါတီကုိဦးေဆာင္ၿပီး အႏုိင္ရတဲ့သူက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ယခု အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ရွိတ္မူဂ်စ္ရဲ႕သမီးပါ။
၃။ ဘဂၤါလီႏွင့္ရုိဟင္ဂ်ာ
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အက်ယ္အဝန္းဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ ငါးဆခန္႔ေသးငယ္ေပမယ့္ လူဦးေရက်ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံထက္ သုံးဆခန္႔ပုိမ်ားေနတာေတြ႕ရတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံလူဦးေရအတြက္လုိအပ္တဲ့ စားေရရိကၡာ လုံေလာက္စြာ ထုတ္လုပ္ႏုိင္စြမ္းမရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ လူထုမွာ ဆင္းရဲၾကပ္တည္းမႈဒဏ္ကုိ ခံႏုိင္ရည္မရွိလုိ႔ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ ႀကဳိးပမ္းလာတဲ့အခါ ဒီဘက္က ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။
ကာလရွည္ၾကာခုိးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြဟာ သူတုိ႔နဲ႔နီးကပ္ေနတဲ့ ေမာင္ေတာနဲ႔ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႕နယ္မွာ ဆုိရင္ အဆမတန္မ်ားျပားေနပါၿပီ။ အဲဒီၿမဳိ႕နယ္ႏွစ္ၿမဳိ႕နယ္မွာ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္စုေပါင္း (၁၉၄) အုပ္စုရွိတဲ့ အနက္ ခုိးဝင္လာသူ ဘဂၤါလီတုိ႔သာေနထုိင္တဲ့ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္စု(၇၂)အုပ္စု၊ ေဒသခံရခုိင္နဲ႔ ခုိးဝင္လာသူ ဘဂၤါလီတုိ႔ေရာေထြးေနထုိင္တဲ့ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္စုက (၁၀၀) အုပ္စုႏွင့္ ေဒသခံရခုိင္တုိ႔သာ သီးသန္႔ ေနထုိင္တဲ့ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္စုဟာ(၂၂) အုပ္စုသာ က်န္ေတာ့တယ္။ လူဦးေရအရဆုိရင္ ဘဂၤါလီက ၉၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေနထုိင္ၿပီး ေဒသခံရခုိင္က ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔သာေနထုိင္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္း ျမန္မာအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္တုိက္ခုိက္ေနသူ ကြန္ျမဴနစ္ ရခုိင္တပ္ဖြဲ႕ဆုိတာ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ဘဂၤါလီတုိ႔က မူဂ်ာဟစ္ဆုိတဲ့အမည္နဲ႔ အဖြဲ႕တစ္ခုဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ေမာင္ေတာနဲ႔ ဘူးသီးေတာင္ကုိ သိမ္းယူၿပီး ဟုိဘက္က စစ္တေကာင္းနယ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းဖုိ႔ လႈပ္ရွားလာခဲ့တယ္။ သူတုိ႔ဟာ မူဂ်ာဟစ္အမည္မွ ရုိဟင္ဂ်ာအမည္ကုိေျပာင္းၿပီး ဆက္လက္လႈပ္ရွားေနလုိ႔ တပ္မေတာ္က ရွင္းထုတ္လုိက္ေတာ့ ဟုိဘက္ကမ္းကူးသြားၾကတယ္။ ယေန႔ ဘဂၤါလီေတြေျပာတဲ့ ရုိဟင္၈်ာဆုိ တာ အဲဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ အမည္သာျဖစ္ၿပီး လူမ်ဳိးအမည္မဟုတ္ပါဘူး။
၄။ R.S.O အဖြဲ႕
ဟုိဘက္ေရာက္သြားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြဟာ သူတုိ႔ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္နယ္ေျမတုိ႔ကုိ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ေရး ဆက္လက္လႈပ္ရွားလာႏုိင္ဖုိ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕(Rohingya Solidarity Organization) ကုိ ထပ္မံဖြဲ႕စည္းခဲ့ျပန္တယ္။
ဟုိဘက္ႏုိင္ငံမွာ အင္အားႀကီးပါတီႏွစ္ခုရွိတယ္ဆုိတာ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီပါတီႀကီးႏွစ္ခုအနက္ ဘီအင္န္ပီပါတီႀကီးက R.S.O အဖြဲ႕ကုိ က်ားကန္ေပးထားတယ္။ အဲဒီလုိပါတီႀကီးရဲ႕ အားေပးမႈကုိ ရရွိတဲ့အတြက္ R.S.O အဖြဲ႕ဟာ ဒီဘက္မွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္းေတြလာေရာက္လုပ္သလုိ၊ ေဒသခံထဲက သူတုိ႔လူေတြကုိ လည္း ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္ေပးေနျပန္တယ္။ အဲဒီအၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္းရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ ဟုိဘက္ကလူေတြကုိ ဒီဘက္ခုိးသြင္းတဲ့ လူကုန္ကူးလုပ္ငန္းကုိလည္း ပူးတြဲလုပ္ကုိင္တယ္။ သူတုိ႔ခုိးသြင္းလုိ႔ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ေဒသ ေရာက္ရွိလာတဲ့ မြတ္ဆလင္လူငယ္ေတြကုိ ရမ္းၿဗဲကၽြန္း ေက်ာက္နီေမာ္ကုိ စက္ေလွနဲ႔ ေခၚေဆာင္လာတယ္။ အဲဒီေက်ာက္နီေမာ္မွ သံတြဲကုိ ေခၚေဆာင္ကာ ဗလီမွာ ကန္႔သြင္းတယ္။ သူတုိ႔ကုိ ျမန္မာစကားသင္ေပးၿပီး အနည္းငယ္ေျပာတတ္သြားသူေတြကုိ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာရွိတဲ့ သူတုိ႔လူေတြထံ ျဖန္႔ခြဲပုိ႔ေပးတယ္။ အဲဒီလူငယ္ေတြေရာက္ေနတဲ့ ေဒသကုိ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က ဗလီဆရာေတြ သြားေရာက္ၿပီး သင္တန္းေပးေနေၾကာင္းလဲသိရတယ္။
၅။ ဒါကာထရီးဗ်ဴးသတင္းစာမွ သူတုိ႔အာေဘာ္
လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလေလာက္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ဒါကာထရီးဗ်ဴး ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာမွတဆင့္ လႈံ႔ေဆာ္ ေရးသတင္းတစ္ပုဒ္ေရးသားလာတယ္။ ယူကရိမ္းႏုိင္ငံထဲက ရုရွားစကားေျပာသူ ကရုိင္းမီးယားနယ္သားေတြကုိ ဆႏၵခံယူတဲ့အခါ ယူကရိမ္းမွ ခြဲထြက္ၿပီး ရွရွားနဲ႔ပူးေပါင္းလုိေၾကာင္း ဆႏၵေပးသလုိ၊ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္ မွာလဲ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိလာတယ္။ သူတုိ႔လူေတြမ်ားေနတဲ့ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွခြဲထြက္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းဖုိ႔လႈံ႔ေဆာ္ေရးသားလာတယ္။ အဲဒီသတင္းစာကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရႏွင့္တကြ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ေဒါသတႀကီးဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ့တာ မွတ္မိအုံးမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
၆။ ရခုိင္ကုိ ကုိဆုိဖုိလုိ လုပ္ဖုိ႔ႀကံစည္သူမ်ား
ဒုတိယကမၻာစစ္ပြဲႀကီး ၿပီးဆုံးသြားတုန္းက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတီးတုိးက ယူဂုိဆလားဗီးယားအမည္နဲ႔ ႏုိင္ငံတည္ ေထာင္ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံမွာ ဆာတ္လူမ်ဳိး ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ေတြေနတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယားႏုိင္ငံဘက္က အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြ သူတုိ႔ႏုိင္ငံထဲ ခုိးခုိးဝင္လာခဲ့ တယ္။ ကာလရွည္ၾကာခုိးဝင္လာေတာ့ ယူဂုိဆလားဗီးယားႏုိင္ငံထဲမွာ အယ္လ္ေဘးနီးယား မြတ္ဆလင္ေတြ မ်ားလာတယ္။ အဲဒီေဒသမွာအိမ္ရွင္ဆာတ္လူမ်ဳိးနဲ႔ အယ္လ္ေဘးနီးယားလူမ်ဳိးတုိ႔ လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡျဖစ္သလုိ၊ အိမ္ရွင္ခရစ္ယာန္နဲ႔ အစၥလာမ္တုိ႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡလဲျဖစ္လာတယ္။
အယ္လ္ေဘးနီးယားမြတ္ဆလင္ေတြက ကုိဆုိဗုိလ္လြတ္ေျမာက္ေရး အစၥလာမ္တပ္မေတာ္ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေဒသခံ လူနည္းစုျဖစ္သြားတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ဆာတ္လူမ်ဳိးေတြကုိ ေမာင္းထုတ္လုိက္တယ္။ အဲဒီေနရာမွာပဲ အစၥလာမ္မစ္ႏုိင္ငံတည္ေထာင္လုိက္တယ္။ အဲဒီတုန္းက မြတ္စလင္ညီအစစ္ကုိေတာ္မ်ားအဖြဲ႕နဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔ က်င္တဲ့ အေမရိကန္တုိ႔က သူတုိ႔ကုိအားေပးေထာက္ခံခဲ့ဖူးတယ္။ အခုလဲ ရခုိင္ထဲခုိးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြက ရုိဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕(R.S.O)ဆုိတဲ့အမည္နဲ႔ ေမာင္ေတာ ဘူးသီးေတာင္ကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကံရြယ္ေနတာကုိ အုိအုိင္စီအဖြဲ႕ႀကီးက ေထာက္ခံေနျပန္တယ္။
၇။ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ
ကမၻာဦးေခတ္လူ႔ယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခ်ိန္ႏွင့္အတူ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔ေနထုိင္လာခဲ့တဲ့ေမျကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တုန္းက ေပၚထြန္းလာတဲ့ စစ္တေကာင္းသားဘဂၤါလီတုိ႔က သိမ္းပုိက္ဖုိ႔ႀကံရြယ္ေနတာကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ျမန္မာတစ္မ်ဳိးသားလုံးမွာ တာဝန္ရွိလာၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။
မင္းရန္ေအာင္။
