1983 ခုႏွစ္က ျပဳစုခဲ့ေသာ လဝက ဝန္ထမ္းတစ္ဦး၏ အဖုိးတန္စာတမ္းျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဘာေတြႀကံစည္ေနတယ္၊ ျမန္မာျပည္ကုိ ဘယ္လုိ စိမ့္ဝင္ေနတယ္။ ကမ႓ာကုိ ဘယ္လုိဗုိလ္က်ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိျပင္ဆင္ရတယ္ စတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
၃၉။ ရခုိင္ေက်းရြာမ်ားအတြင္း၌ ဆန္ရွားပါး၍ ထမင္းျပႆနာ တက္ေနေစကာမူ အရက္ေသစာမ်ားကုိ လႈိင္လႈိင္ ေပါေပါခ်က္ၾက၊ ေသာက္ၾက၊ မူးၾက၊ ရူးၾကလွ်က္၊ သားသမီးပညာေရးအတြက္ စာအုပ္တအုပ္မွ် ဝယ္ယူေပးရန္ စိတ္လက္မပါေသာ္လည္း အရက္ဝုိင္း ဖဲဝုိင္း အန္စာဝုိင္း ေၾကြပုဆစ္ဝုိင္းမ်ားတြင္ကား မင္းညီ မင္းသား ေစာ္ဘြားမ်ားပမာ သုံးျဖဳန္းလွ်က္ ရွိၾကသည္။ အရက္ဝုိင္း ေလာင္းကစားဝုိင္းမ်ား၏ သဘာဝအက်ဳိးဆက္ အတုိင္း ခုိးမႈ တုိက္မႈ ဗုိက္ပြင့္အူထြက္ လူသတ္မႈမ်ား ေပါက္ဖြားလာၿပီး ခုိးမႈအဆင့္တြင္ပင္ ျငဳခင္းအား ပုိက္ကြန္ျဖင့္ပစ္၍ ခုိးယူသည့္ အျဖစ္မ်ဳိးအထိ အမ်ဳိးစုံလွပါသည္။ ဒုစရုိက္ေကာင္မ်ားသည္ အခြင့္အေရးရရွိသမွ် တရားဥပေဒအား တိမ္းရင္းေရွာင္ရင္း ဆက္လက္၍ မုိက္လုံးႀကီးစြာ ဆုိးခုိးတုိက္ခုိက္လွ်က္ရွိၾကရာ အျဖဴေရာင္ နယ္ေျမျဖစ္ေသာ ရခုိင္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားတြင္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ မရွိဘဲ ရံဖန္ရံခါတြင္လည္း သူခုိး ဓားျပအဆင့္သာရွိေသာ နစ္ျဖဴ နစ္နီဆုိသူေသာင္းက်န္းသူေလးငါးဦးေၾကာင့္ ေျခာက္ေျခာက္ျခားျခား ျဖစ္ၾကရသည္မွာလည္း တေမွာင့္ ယင္းသုိ႔ေသာ အခ်ိန္တြင္ ကုလားတုိ႔၏ ေက်းရြာမ်ားအတြင္းတြင္ကား ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္စြာ အားမာန္အျပည့္ျဖင့္ ကုန္းရုန္းကာ အိမ္လုံးကၽြတ္ ရြာလုံးကၽြတ္ စီးပြားရွာေဖြလုပ္ကုိင္ လွ်က္ရွိၾကသည္။
၄၀။ ဤနည္းအားျဖင့္ ရခုိင္ႏွင့္ ခ်င္းစေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ကုလားႏွင့္ယွဥ္ပါက အရာရာတြင္ ကုလား၏ ေနာက္တြင္သာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္။ ကုလားသည္ ဗလီဆရာ ေမာ္လဝီဆရာတဦးတည္း၏ ေျပာဆုိညႊန္ၾကားကြပ္ကဲမႈမွန္သမွ်ကုိ ေလးေလးနက္နက္ ေလးစားနာယူသည္။ ညီညြတ္သည္။ တက္ၾကြသည္။ ဇြဲ၊ လုံ႔လ၊ ဝီရိယစုိက္ထုတ္၍ ရုန္းကန္ႀကဳိးစားသည္။ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ရေကာင္းမွန္း သိသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိယ္စီထားရွိၾကၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ကုလားတုိ႔တြင္ ရွိၾကေသာ အထက္ပါ အရည္အခ်င္းမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ တုိင္းရင္းသားတုိ႔ထံတြင္ ေလာေလာဆယ္၌ မရွိၾကပါ။ မရွိေစကာမူ ရွိလာရန္ သတိျပဳ သင္ၾကား ေလ့က်င့္ဖန္တီးေပးက ရွိလာၾကမည္မွာ မလြဲပါ။ ထုိသုိ႔ဆုိပါကလည္း ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးႏုိင္သူကုိ လူမွန္ ေနရာမွန္ ေရြး၍ တာဝန္ေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေလာင္းကစားသူ မူးရူးသူ မတက္မၾကြ ထုံထုိင္းသူ ကုိယ္က်ဳိးရွာသူ ကုိယ့္ခြန္ ကုိယ့္အားမကုိး သူတုိ႔အား အဆုိးဘက္မွ အေကာင္းဘက္သုိ႔ ေရာက္ရွိရန္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမည့္သူ အေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးျခင္း မျပဳထုိက္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္မည့္သူမ်ားသည္ စရုိက္ဆုိး အက်င့္ဆုိး စြဲၿမဲေနသူ တုိ႔ႏွင့္ ဘာတခုမွ မတူေစရဘဲ ေကာင္းမြန္းေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားရွိ၍ စံျပျဖစ္ၾကရပါမည္။
၄၁။ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရသည္ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ တပါတီစနစ္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ ေကာင္စီမွသည္ ရပ္ကြက္ေက်းရြာရွိ ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္အထိ စနစ္က်နစြာ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ဳိး၏ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားၿပီးျဖစ္သည္။ ထုိအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြင္းရွိ တာဝန္အသီးသီးေပး အပ္ျခင္းခံၾကရေသာ သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိသူပုဂၢဳိလ္အသီးသီးတုိ႔သည္ တာဝန္ေက်ပြန္ၾကရပါမည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ တာဝန္ေက်ပြန္ရန္ ဦးစြာပထမ ကုိယ္က်င့္သိကၡာကုိ ထိန္းသိမ္းသူ(ဝါ)အက်င့္စာရိတၱေကာင္းသူ လူေကာင္းျဖစ္ရန္လုိပါသည္။ လူေကာင္းသည္ လူေတာ္မဟုတ္ေစကာမူ လူယုတ္မာမဟုတ္သျဖင့္ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ မိမိတြင္ရွိသမွ် ကုိယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္းျဖင့္ ႀကဳိးစားေဆာင္ရြက္ေနမည္သာျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေတာ္ေသာ္လည္း မေကာင္းသူသည္လည္းေကာင္း မေတာ္သည့္အျပင္ မေကာင္းသူသည္လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ အႏၲရာယ္ေပးၾကမည့္သူမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
၄၂။ ဤလူေကာင္း လူေတာ္အမ်ဳိးအစားႏွစ္ဦးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လမ္းစဥ္ပါတီ ဥကၠ႒ႀကီးမွ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ လမ္းညႊန္းရွင္းလင္းသတိေပးေျပာာကားထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ ႏုိင္ငံေတာ္တဝွမ္းလုံးတြင္ မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္မ်ား ေပါက္ဖြားရာ ပင္ရင္းဌာနႀကီးမွာ ေလာင္းကစားျခင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး ေသရည္ ေသရက္ ေသာက္စားျခင္းတုိ႔မွ စတင္ေပါက္ဖြားျခင္းျဖစ္သည္။ ေလာင္းကစားမႈႏွင့္ ေသာက္စားမူးယစ္ျခင္းတြင္ နစ္မြန္းေနၾကေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ တုိင္းရင္းသား လူထုသည္ ဒုကၡပင္လယ္ေၾကာတြင္ ေမ်ာပါလွ်က္ ကယ္ပါ ယူပါဟု ဒုကၡက်ေရာက္လွ်က္ ရွိၾကပါသည္။ သာဓကတခုကုိ ေဖာ္ျပရေသာ္ ၿမဳိ႕နယ္ေကာင္စီရုံးမ်ားသုိ႔ ရပ္ကြက္ေက်းရြာမ်ားမွ ဇူလုိင္ ၾသဂုတ္ စက္တင္ဘာလမ်ားအတြင္း ဆန္ေတာင္းခံရန္ ေန႔စဥ္ စုရုံး ေရာက္ရွိ လာၾကပါသည္။ ေအာက္တုိဘာလတြင္ စပါးမ်ား က်က်နန အဝါေရာင္သုိ႔ မေရာက္ႏုိင္ေသးမီ စိမ္းဝါ အေျခအေနတြင္ အလုအယက္ ရိပ္သိမ္းၾကၿပီး ေန႔စဥ္ စားေရးအတြက္ ေသာကေမ်ာ ေျဖရွင္းေနၾကပါသည္။
၄၃။ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းမြန္စြာျဖင့္ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားတုိ႔အား ျဖစ္ႏုိင္သမွ် ယင္းတုိ႔၏ အရပ္ေဒသတြင္ပင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားတာဝန္ေပးအပ္ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ လူသာပဓာနဆုိသည့္ အတုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ရပ္ရြာ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးကုိ တာဝန္ယူၾကရေသာ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႕ တဖြဲ႕တည္းကုိပင္ၾကည့္ပါက ဒုစရုိက္က်ဴးလြန္ေလ့ရွိၾကေသာ သူတုိ႔နည္းတူ အၿပဳိင္အဆုိင္သဖြယ္ ကုိယ္က်င့္ တရားပ်က္လွ်က္ရွိၾကသည္။ ကုိယ္က်င့္တရားပ်က္သူထံမွ မြန္ျမတ္ေသာ တာဝန္ေက်ျပြန္မႈအား မရရွိႏုိင္ေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ စစ္ေတြ ေတာင္ကုတ္ စစ္ေတြမာန္ေအာင္ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းသယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး သေဘၤာႀကီးမ်ားေပၚတြင္ အေစာင့္လုိက္ရဲမ်ားပါရွိၾကေသာ္လည္း ဖဲဝုိင္း အရက္ဝုိင္း မေကာင္းေသာအမ်ဳိးသမီး မ်ား စေသာဒုစရုိက္အဖြဲ႕အစည္းသည္ အစုန္အဆန္ ပုန္မွန္လုိက္ပါေနၾကသျဖင့္ ပစၥည္းေပ်ာက္သူမ်ား ရန္ပြဲမ်ားျဖင့္ သေဘၤာေပၚတြင္ ရုတ္ရုတ္သဲသဲ အၿမဲျဖစ္လွ်က္ရွိပါသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ သေဘၤာတစီးအတြင္း၌ပင္ ျပည္သူ႔ရဲ အေနျဖင့္ ဒုစရုိက္မႈမ်ားကုိ ေမြးျမဴထားႏုိင္ပါက ၿမဳိ႕နယ္ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာမ်ားအတြင္း ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႕ အခ်ဳိ႕တုိ႔သည္ ဒုစရုိက္မႈမ်ားကုိ မည္မွ်အထိ ေမြးျမဴ၍ ဆက္ေၾကးေကာက္ ကုိယ္က်ဳိးရွာလွ်က္ ရွိၾကမည္ကုိ ေတြးဆႏုိင္ပါသည္။