(၁၆) ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဘုရား၏ လက္ထက္ေတာ္အခါက နာဠကရြာ ယခုနာလႏၵေခၚေသာ ေနရာသည္ ဗုဒၶဂယာ မိဂဒါဝုန္စေသာ ေနရာတုိ႔ကဲ့သုိ႔ အယိဇဟိတ႒နာ မဟုတ္ျငားလည္း ခရစ္၁ရာစုေလာက္ကစ၍ ကမ႓ာေက်ာ္ တကၠသုိလ္ႀကီးတစ္ခုတည္ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင္း ကမ႓ာတစ္ခြင္မွာ ေပၚထင္ခဲ့ေလပါတယ္။ နာလႏၵတကၠသုိလ္ႀကီးမွာ ဟုိေခတ္တုန္းက ကမ႓ာတစ္ခြင္မွာ စတင္ခ့ဲရသည္သာမက ယခုေခတ္ ရာဇဝင္ဆရာတုိ႔ကလည္း (Ancient Oxford) ေရွးေဟာင္းေအာက္စဖုိ႔ဒ္ဟု အမည္ဂုဏ္ထူးေပးကာ ေရးသားၾကရပါတယ္။ အဲဒီလုိ သမုိင္းဝင္ကမ႓ာ ေက်ာ္တကၠသုိလ္ႀကီးႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေခ်မႈန္းသုတ္သင္ခံရျခင္းရဲ႕ ေရခံေျမခံကုိ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ရႈျမင္ရ ေအာင္ ေအာက္ပါသမုိင္းအေထာက္အထားကုိ ရႈစားလုိက္ပါဦး။
Bihar and Orissa District Gazetteer Page No 219
Nalanda, Site no I ………… Indicating that from time to time as the monastery was destroyed by fire. New structures were erected on the ruins of the old.
(Note, unmistakable trace of burning are evident and in the places charcoal is lying even now)
(မွတ္ခ်က္။ ။ မမွားႏုိင္ေလာက္ေသာ သက္ေသသာဓကမွာ ယခုတုိင္ မီးေသြးမ်ား ရွိေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။)
(Buddhist Sharines in India by Deva Priya Valisinba)
The final blow was delivered by the Mohammedan invaders who were no respecters of the other forms of religion. They not only drove away of Killed the monks but also made it p point to set fire to the monasteries thus destroying even the sites of Buddhistic importance. Minhaj, a Mosien historian, gives an account of Bhakhtiar Khilji s conquest. It was latter who invaded Magadha and destroyed the last vestiges of Buddhisim. Tara Nath, a Tibetian historian say. “The Turks conquered the whole of Magadha and destroyed many monasteries; at Nalanda they did much damage and monks fled abroad.
(မစၥတာေဒဝၿပိယ ဝါလိဆင္ဟရဲ႕ ဗုဒၶစိတ္ရွရိန္အင္ အိႏၵိယ)
“အဓိပၸါယ္။ ။ ေနာက္ဆုံးပ်က္စီးျခင္းမွာ တျခားဘာသာကုိ လုံးဝမယုံၾကည္ မလုိလားေသာ မြတ္စလင္ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္တုိက္ခုိက္သူတုိ႔၏ ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔သည္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား သတ္ပစ္သည္သာမက ေက်ာင္းေတာ္မ်ားကုိလည္း မီးရႈိ႕ပစ္ေလေသး၏။ ထုိ႔ျပင္ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔၏ အေရးႀကီး ေသာ က်မ္းဂန္မ်ားႏွင့္ တျခားအရာဝတၳဳမ်ားကုိလည္း ဖ်က္ဆီးပစ္ေလသည္။ မင္ဟာ(ဂ်) အမည္ရွိေသာ မြတ္ဆလင္ရာဇဝင္ဆရာႀကီးတစ္ဦးက သတ္တီယာခီလဂ်ီ၏အေၾကာင္းကုိ ေရးသားေဖာ္ျပရာတြင္
သူသည္ မဂဓတုိင္းကုိ ေနာက္ဆုံးဝင္ေရာက္ တုိက္ခုိက္သူျဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔၏ အမွတ္အသားမ်ားျဖစ္ေသာ အရာဝတၳဳမ်ားကုိ ဖ်က္ဆီးပစ္ေလသည္။ နာလႏၵ၌မူကား အေျမာက္အမ်ားဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ရဟန္းေတာ္တုိ႔မွာ ေနရာအႏွံ႔အျပားသုိ႔ ထြက္ေျပးၾကရေလသည္။”
ဤကဲ့သုိ႔ေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ေၾကာင့္ နာလႏၵတကၠသိုလ္ႀကီးမွာ လက္ရွိအေျခအေနသုိ႔ က်ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္ ဆုိတဲ့ သမုိင္းကုိၾကည့္ရင္ စည္သူေအာင္ျမင့္ မ်က္ဝါးထင္ထင္သိႏုိင္ေလာက္ပါတယ္။ ဒီအေထာက္ထားနဲ႔မွ မလုံေလာက္ေသးရင္ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိအမႈေတြကုိ ထမင္းစားေရေသာက္သလုိမ်ဳိး လြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္ေဆာင္ေနတာလဲလုိ႔ ရုိးရုိးေလးပဲ စဥ္းစားလုိက္ပါ။ “ဗာလ” ဆုိတဲ့လူမုိက္ဆုိတာကုိ သြားေတြ႕မယ္။ အယ္ ဒီလုိလူမုိက္စာရင္းထဲမွာ စည္သူေအာင္ျမင့္လုိ သံဃာေတာ္ေတြကုိေဆာ္ကားတဲ့ ယုတ္မာရုိင္းစုိင္းေသာ အရက္သမားလည္းပါတယ္ေနာ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒီစကားထည့္ေျပာရသလဲဆုိရင္ မိမိနဲ႔အသိ အန္တီတစ္ေယာက္က ေျပာတယ္ “စိတ္ေကာင္းရွိၿပီး အရက္မေသာက္ဘဲမေနႏုိင္လုိ႔ ေသာက္တဲ့အရက္သမားက လမ္းမွာလဲေနတဲ့ သူကုိထူေပးတာ ၿမဳိ႕ထဲမွာ ေတြ႕ဘူးတယ္။ အညြန္႔ေျပာတဲ့ တစ္ထြာဉာဏ္ဆုိတာ အဲဒီလုိ စိတ္ေကာင္းရွိတဲ့ အရက္သမားျဖစ္ႏုိင္တယ္။ စည္သူေအာင္ျမင့္လုိ သံဃာေတာ္ေတြကုိ ေဆာ္ကားတဲ့ အရက္သမားကေတာ့ တစ္ထြာဉာဏ္လဲမရွိဘူး၊ တစ္မုိက္ဉာဏ္လဲမရွိဘူး၊ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တုိင္းစရာေပတံသာရွိတယ္။ သူ႔ဉာဏ္က ေပတံေပၚကုိ ေရာက္မလာဘူးဆုိတာ ေျပာခ်င္တယ္” ဆုိၿပီး ေျပာသြားတယ္။ အန္တီေျပာခ်င္တာက စည္သူေအာင္ျမင့္က လူမုိက္အႀကီးစားလုိ႔ဆုိလုိခ်င္တာပါ။ အဲဒီလူမုိက္အႀကီးစားက ေလာကေကာင္းက်ဳိး၊ မိမိေကာင္းက်ဳိး၊ ေလာကၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔၊ မိမိၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔ဆုိတာ ဘယ္ေတာ့မွမလုပ္ဘူးဆုိတာ အထက္ပါသမုိင္း အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္တကြ စည္သူေအာင္ျမင့္ရဲ႕ ေျပာစကားေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု အန္တီေပးတဲ့ လူမုိက္အႀကီးစားဆုိတဲ့ဘြဲ႕ရယ္ ယခင္ရၿပီးသား အသားထဲကထြက္တဲ့ေလာက္ဘြဲ႕၊ မူဂ်ာဟစ္ဘြဲ႕ တုိ႔ကုိေပါင္းၿပီး အသားထဲကထြက္တဲ့ေလာက္ မူဂ်ာဟစ္ လူမုိက္အႀကီးစားစည္သူေအာင္ျမင့္ကုိ အန္တီေျပာသလုိေျပာလုိက္မယ္ ေပတံေပၚေရာက္မလာတဲ့ ဉာဏ္ေလာက္ကေတာ့ တက္မလာပါနဲ႔ ဆုိတာပါ ဘဲ။
အညြန္႔(လားရႈိး)
