ဂုိဏ္းေပါင္းလည္းစံု၊ အဖြဲ႔ေပါင္းလည္းစံု၊ အကုန္ေပါင္းၿပီး သံဃာ့အင္အားထုႀကီး၏ အရွိန္၊ သံဃာ့အဟုတ္ကုိ ျမင့္တင္ဖုိ႔ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။
လာအုိႏုိင္ငံမွ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုတည္းသာ ရွိပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံမွာလည္း ထုိနည္းတူစြာပါဘုရား။ ကေမၺာဒီးယားမွာ သံဃာဂုိဏ္း(၂)ဂုိဏ္းရွိပါတယ္။ သီးျခားစီ ရပ္တည္ၾကပါတယ္။ ေပါင္းစည္းႏုိင္ျခင္း မရွိပါဘုရား။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ နိကာယ(၂)ခုရွိပါတယ္။ ေထရသမာဂမ သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႔ကုိ တစ္ဖြဲ႔တည္း ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ပါသည္။ ဘုရင္ရဲ႕ခ်ီးေျမႇာက္ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ သီရိလကၤာမွာ နိကာယ(၄)ခု ရွိပါတယ္။ ေပါင္းစည္းႏုိင္ျခင္း မရွိပါ။ သီးျခားစီ ရပ္တည္ေနၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္ျခင္း အျပည့္အလွ်ံရွိပါတယ္။ သီဟုိဠ္သံဃာမ်ား ႏုိင္ငံေရး လုပ္ပုိင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ယွဥ္ၿပဳိင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ၿပဳိင္လည္းၿပဳိင္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕သံဃာေတြ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ၾကပါသည္။ ခ်ဳပ္ခ်ယ္လြန္းလွ်င္လည္း မေကာင္းပါ။ လာအုိသံဃာ့ရာဇာပါတီနဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီးမွ အလုပ္လုပ္ရပါသည္။ ေခတ္မွီလြန္းေတာ့လည္း မေကာင္းပါ။ သီဟုိဠ္မွာ ဘုန္းႀကီးအမတ္ေတြ ပါလီမန္ထဲမွာ ေရာက္ေနပါသည္။ မူရင္းအႏွစ္သာရကုိ မပ်က္ မေပ်ာက္ေစဘဲ တုိးတက္ျခင္း (Sustainable Development) ေကာင္းပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႔ကုိ ျပင္ဆင္ မြမ္းမံတုိးခ်ဲ႕ရာ၌…..
၁။ ပညာေရးဌာန၊
၂။ လူမႈေရးဌာန၊
၃။ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမ်ားကုိ ေခတ္မွီပညာတတ္၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အျမင္က်ယ္ေသာ မ်က္လံုးရွိေသာ ဆရာေတာ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းသင့္ပါသည္ဘုရား။
ဖြဲ႔စည္းပံုမ်ားႏွင့္ပတ္သက္လုိ႔ ဘုရားလက္ထက္က သာဓကတစ္ရပ္ကုိ ေလွ်ာက္ထားလုိပါတယ္ဘုရား။ အဲဒါက အရုိအေသျပဳရန္ ေနရာမွ သက္ႀကီး၊ ဝါႀကီး၊ ေထရ္စဥ္ (eniority)ဟာ အထူးပင္ လုိအပ္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ အလုပ္သေဘာ၊ အလုပ္ခြင္မွာေတာ့ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္သူတုိ႔သာ ပဓာနပါဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ (၉)လၾကာေသာအခါ တပုိ႔တြဲလျပည့္ေန႔မွာ ယခုလုိ သံဃာ့မဟာသႏၷိပါတ (သံဃာ့အစည္းအေဝးႀကီး)ကုိ ရာဇၿဂဳိဟ္ေဝဠဳဝန္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ထုိအစည္းအေဝးႀကီးမွာ သံဃာေတာ္ေပါင္း (၁၂၅၀) တက္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါတယ္ဘုရား။ ထုိအစည္းအေဝးႀကီးမွာ ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္သာရိပုတၱရာကုိ ပထမအဂၢသာဝက ခန္႔အပ္ေတာ္မူၿပီး၊ အရွင္ေမာဂၢလာန္ကုိ ဒုတိယ အဂၢသာဝက ခန္႔အပ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ သံဃာ့အစည္းအရံုးႀကီးကုိ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ ရာထူးတာဝန္ ခြဲေဝေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။ ပထမႏွင့္ ဒုတိယ အဂၢသာဝကႀကီးႏွစ္ပါးစလံုး တပုိတြဲလဆန္း(၁)ရက္ေန႔ကမွ ရဟန္းျပဳၾကတာျဖစ္လုိ႔ ရဟန္းသိကၡာ (၁၅)ရက္မွ်သာ ရွိေတာ္မူၾကပါေသးတယ္ဘုရား။ ရေသ့ (၁၀၀၀)က ျဖစ္လာေသာ ရဟန္း(၁၀၀၀)တုိ႔သည္ ျပာသုိလ္လျပည့္မွာ ရဟန္းျပဳၾကတာ ျဖစ္လုိ႔ အဂၢသာဝကႀကီးႏွစ္ပါးထက္ (၁၅)ရက္ သိကၡာႀကီးၾကပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ရာထူးမရၾကပါဘုရား။ ပၪၥဝဂၢီ(၅)ပါး၊ ယသႏွင့္တကြ (၅၅)ပါးတုိ႔မွာလည္း အဂၢသာဝကႀကီးႏွစ္ပါးထက္ (၆)လခြဲမွ် သိကၡာႀကီးၾကေသာ္လည္း မည္သည့္ရာထူးမွ် တာဝန္ေပးအပ္ခန္႔ထားျခင္း မရွိခဲ့ပါဘုရား။ အထင္ရွားဆံုး သာဓကကေတာ့ ရဟန္းအသက္ရွည္ဆံုး အရွင္ေကာ႑ညမေထရ္ ႀကီးဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေနာက္နား(ေနာက္ေက်ာ)မွာ ေနရာယူရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။ (၁၅)ရက္မွ်သာ ရွိေသာ္မူၾကသည့္ အရွင္သာရိပုတၱရာႏွင့္ အရွင္ေမာဂၢလာန္တုိ႔မွာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ လက္ယာ၊ လက္ဝဲမွာ ေနရာအသီးအသီး ရယူေတာ္ မူခဲ့ၾကပါတယ္ဘုရား။ ပိဋကတ္ေတာ္လာ ဤသာဓကမွာ သာသနာေရးရာ လုပ္ငန္းမ်ား၌ စြမ္းႏုိင္သူတုိ႔သည္သာ ပဓာနျဖစ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါတယ္ဘုရား။ ထုိသံဃာ့အစည္းအေဝးႀကီးမွာ ကန္႔ကြက္သူ တစ္ပါးမွ်မရွိ၊ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာျဖင့္ ရာထူးခန္႔အပ္ပြဲ ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္။ သည္းခံျခင္းႏွင့္ ခြင့္လႊတ္ျခင္း၊ ထုိ႔ျပင္ စြန္႔လႊတ္ျခင္းတုိ႔ဟာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ‘ခႏၲီ ပရမံ တေပါ တိတိကၡာ’-စေသာ ၾသဝါဒက ညႊန္ျပေနပါတယ္ဘုရား။ ‘အေတၳ ဇာေတ စ ပ႑ိတံ’- ပါဠိေတာ္အရ အေရးကိစၥေပၚလာလည္း စြမ္းရည္ရွိေသာ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ပညာရွိမ်ား အထူးလုိအပ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါတယ္ အရွင္သူျမတ္တုိ႔ဘုရား။
ဆရာေတာ္ ဦးေသ႒ိလတုိ႔၊ ဆရာေတာ္ ဦးသီလာနႏၵတုိ႔ မရွိတဲ့ေနာက္ပုိင္း၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ညီလာခံမ်ားရဲ႕ စင္ျမင့္ေပၚမွာ ျမန္မာသံဃာေတာ္တုိ႔ ေနရာရရွိေရးအတြက္ တပည့္ေတာ္မ်ား ယေန႔ အႀကိတ္အနယ္ ႀကဳိးစားေနရပါတယ္ ဘုရား။ ထုိင္းႏုိင္ငံ သံဃာ့နာယကအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမွဴးဟာ ကမ႓ာ့ဘာသာေရးစင္ျမင့္တုိင္းလုိလုိမွာ တက္ေရာက္ စကားေျပာေနတဲ့ Ph.D ဘြဲ႔ရ ဆရာေတာ္တစ္ပါးပါဘုရား။ သီဟုိဠ္သံဃာေတာ္ေတြက အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ စင္ျမင့္တုိင္းမွာ သူတို႔ ကုလားထုိင္ေတြခ်ည္းပါဘုရား။ ေရာမပုပ္ရဟန္းႀကီးရဲ႕ အဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႔ (Cabinet)နဲ႔ ေတာ္ေတာ္တူေနပါတယ္ ဘုရား။ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းေတြမွာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ တြဲလုပ္မွသာ ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္ေၾကာင္း ရုိေသစြာ ေလွ်ာက္ထားရပါေၾကာင္း ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တုိ႔ဘုရား။
ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တုိ႔ဘုရား…..
နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဘုရားတပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားလုိသည္မွာ -
သာသနာေတာ္ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရးအတြက္ ဖ.ဆ.ပ.လ အစုိးရလက္ထက္က လုပ္ထားခဲ့သလုိ သာသနာေရးဆုိင္ရာ ေထာက္ပံ့မႈ၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈဆုိင္ရာတုိ႔ကုိ အက္ဥပေဒမ်ား ျပဳစု၍ လႊတ္ေတာ္တြင္ ျပ႒ာန္းအတည္ျပဳထားရစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါရန္ ရုိေသေလးျမတ္စြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါတယ္ဘုရား။ ဘယ္ဗုဒၶဘာသာ႒ႏုိင္ငံမွာမွ မရွိတဲ့ သာသနာေရးဝန္ႀကီးဌာနကုိလည္း ခုိင္မာေအာင္ သာသနာေရးဝန္ႀကီးဌာန အက္ဥပေဒတစ္ရပ္ ျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း၊ ရေတာင့္ရခဲ့ စုစည္းရရွိခဲ့သည့္ ဂုိဏ္းေပါင္းစံု သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႔ႀကီးကုိလည္း အက္ဥပေဒတစ္ရပ္ ျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း၊ ထုိ႔ျပင္ တိပိဋကေရြးခ်ယ္ေရး အက္ဥပေဒ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ အသက္သြင္း ျပင္ဆင္၍ အနာဂတ္အစုိးရအဆက္ဆက္ႏွင့္ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္း အဆက္ဆက္ လက္ထက္တုိင္ ၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ေအာင္ အားထုတ္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါရန္အေၾကာင္း ေျခေတာ္ဦးခုိက္ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ ဂုိဏ္းေပါင္းစံု သံဃာ့အစည္းအေဝးႀကီးလာ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္တုိ႔ဘုရား။
မွတ္ခ်က္။ ။ အနည္းငယ္ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ထားပါသည္။
ေမတၱာဂါရဝျဖင့္
သီတဂူဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရ
၁၃၇၆-ကဆုန္လျပည့္ ‘ဗုဒၶ’ေန႔
၂၀၁၄၊ ေမလ၊ ၁၃ ရက္
မဟာပါသာဏလႈိဏ္ဂူေတာ္၊ သီရိမဂၤလာ ကမ႓ာေအးကုန္းေျမ၊ ရန္ကုန္
ဤေလွ်ာက္ထားလႊာ မိတၱဴမ်ားကုိ -
၁။ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရံုး
၂။ မႏၲေလးတုိင္း သံဃာ့နာယကအဖြဲ႔
၃။ ရန္ကုန္တုိင္းသံဃာ့နာယကအဖြဲ႔
၄။ သာသနာေရးဝန္ႀကီး
၅။ အင္တာနက္
၆။ ရံုးလက္ခံ (ဌာနမ်ားသုိ႔ ေပးပုိ႔ပါသည္။)