ခင္ေမာင္ျမင့္နဲ႔ ေက်ာ္ေဇယ်ာထြန္း ေရးသည္။
ေကာင္းျမတ္မုိး ပံ့ပုိးသည္။
ရန္ကုန္ (ေမ ၂ဝ၁၅)
လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြထဲမွာ အင္အားအေကာင္းဆံုး၊ အတက္ၾကြဆံုးနဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပေဝဖန္ခံရမႈေတြ၊ ေထာက္ခံမႈေတြနဲ႔ အမ်ားအာရံုစုိက္အခံရဆံုးအဖြဲ႔ကေတာ့ မ.ဘ.သလုိ႔ အတုိေကာက္ေခၚေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၊ အင္းစိန္ၿမဳိ႕နယ္ရွိ၊ ရြာမပရိယတၱိစာသင္တုိက္မွာ ၂ဝ၁၃ ဇြန္ ၂၆/၂၇ ရက္က က်င္းပခဲ့တဲ့ သံဃာ့ညီလာခံကေန ေပၚထြန္းလာခဲ့တဲ့ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ လာမယ့္ဇြန္ဆုိရင္ ႏွစ္ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ပါေတာ့မယ္။
မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ဟာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အေတာ္ပဲအင္အားေကာင္းတဲ့အဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ထံမွ ရရွိတဲ့စာရင္း ဇယားေတြအရ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ေပါင္း (၁၇၃)ဖြဲ႔ အထိ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ၿမဳိ႕နယ္ စုစုေပါင္းရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ေတြဟာ ၿမဳိ႕နယ္ႏွစ္ၿမဳိ႕နယ္လွ်င္ တစ္ၿမဳိ႕နယ္ႏႈန္းရွိတဲ့သေဘာပါ။
ဗဟုိအဆင့္၊ ျပည္နယ္/တုိင္းေဒသႀကီးအဆင့္၊ ခရုိင္အဆင့္၊ ၿမဳိ႕နယ္အဆင့္၊ ရပ္/ေက်းအဆင့္ဆုိၿပီးေတာ့ အဆင့္(၅)ဆင့္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဥကၠ႒က အင္းစိန္ရြာမဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲတိေလာကာဘိဝံသ ျဖစ္ပါတယ္။ မ.ဘ.သ (အထက္ျမန္မာျပည္) ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ကေတာ့ ဦးဝီရသူ(မစုိးရိမ္)ျဖစ္ၿပီး မ.ဘ.သ (ေအာက္ျမန္မာျပည္)ကုိေတာ့ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ ဦးပညာဝရက တာဝန္ယူထားပါတယ္။ မေကြးေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္အျဖစ္ တာဝန္ယူထားပါတယ္။
ႏွစ္ႏွစ္ဆုိတဲ့ အတုိင္းအတာအတြင္းမွာ မ.ဘ.သ ဟာ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသလဲ၊ ဘယ္အခ်က္ေတြကုိ လူအမ်ားက သေဘာက် လက္ခံၾကၿပီး၊ ဘယ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိေတာ့ အျပစ္တင္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကပါသလဲ။ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကုိ အမွန္တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေစာင့္ေရွာက္ရာ က်ပါရဲ႕လား စတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ေကာင္းေပမယ့္ ေဝဖန္ခံရ
အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ႏုိင္ငံအတြင္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖတ္မႈ ပဋိပကၡေတြ မေပၚေပါက္ေရး၊ သာသနာေရး၊ လူမႈေရး ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ပံ့ပုိးကူညီႏုိင္ေရးဆုိတဲ့ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိ ေဝဖန္မႈေတြ မရွိေပမယ့္လည္း ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈအခ်ဳိ႕ အေပၚမွာေတာ့ ေဝဖန္စရာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေႏြရာသီမွာ ကေလးသူငယ္ေတြကုိ သင္ေပးတဲ့ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ ဖြင့္လွစ္ေပးတဲ့ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္ျခင္း စတာေတြအေပၚမွာ ရဟန္းရွင္လူမ်ားက ႏွစ္သက္သေဘာက်ၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလုိ႔ ဆုိေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာအသိတရားေတြနဲ႔ ကင္းကြာ၊ ျပတ္ထြက္သြားတဲ့အတြက္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ဘာသာေရးအသိတရားေတြကုိ ေစာင့္ထိန္းႏုိင္ေအာင္ မ.ဘ.သ အေနနဲ႔ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ၊ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနသလုိ ေတာေရာ ၿမဳိ႕ပါမက်န္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ သင္တန္းေတြေပးသြားဖုိ႔ ရွိတယ္လုိ႔ မ.ဘ.သ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက မိန္႔ပါတယ္။
နယ္လွည့္ဓမၼကထိက ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ မႏၲေလးမွ ဒယ္အုိးေလးဆရာေတာ္ အရွင္ေတဇနႏၵကေတာ့ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ၊ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုလုိ မိန္႔ပါတယ္။ “မ.ဘ.သ က အခုလုိ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ ေပးေနတာ ဒါက အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ ပႏၷက္ရုိက္မႈေတြပဲ”
သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြကုိေတာ့ ေဝဖန္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးတလွယ္ ေဝဖန္ခံရတဲ့ကိစၥကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းေရးကိစၥမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ ေဝဖန္တဲ့သူေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေဝဖန္ၾကတဲ့အထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးသမားနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕ပါဝင္ေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီအဖြဲ႔နဲ႔ ထိပ္တုိက္မတုိးခ်င္တာေၾကာင့္ လက္ေရွာင္ၾကတဲ့ သူေတြျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မ.ဘ.သ ကုိ ေဝဖန္တဲ့ေနရာမွာ လူပုဂၢဳိလ္ေတြကပဲ ေဝဖန္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ နာမည္ႀကီး သံဃာအခ်ဳိ႕ေတာင္ ေဝဖန္တဲ့ေနရာမွာ ပါဝင္ေနၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရႊညဝါဆရာေတာ္ဆုိရင္ ကနဦးကာလေတြမွာ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိ ႀကဳိက္တဲ့အတြက္ မ.ဘ.သအဖဲြ႔ထဲ ဝင္ခဲ့တာပါ။
သံဃာေတြ စည္းစည္းလံုးလံုး၊ ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ တုိင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ ၿပဳိင္တူတြန္းမလား ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ဝင္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ပူးေပါင္းလို႔မရေတာ့လို႔ မ.ဘ.သအဖြဲ႔မွာ ဆက္လက္မပါဝင္ေတာ့တာျဖစ္တယ္လို႔ မိ္န္႔ပါတယ္။
“ငါ့ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ၊ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈအပုိင္းေတြမွာ ငါက တစ္မ်ဳိးသားလုံးကုိဗဟိုျပဳတဲ့အက်ဳိးစီးပြားကုိ လိုခ်င္တာ”လုိ႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က မိန္႔ပါတယ္။
မ.ဘ.သရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အဓိကေဝဖန္ၾကတာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးေတြက အစၥလာမ္ဘာသာဝင္အမ်ဳိးသားေတြကို လက္မထပ္ၾကဖို႔ လႈံ႔ေဆာင္စည္းရုံးတာေတြကုိပဲ အမ်ားဆုံးဦးတည္ေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔လက္ထပ္တာေတြက သိပ္မေျပာပေလာက္ဘူးလို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ယူဆပါတယ္။
ျပည္ပမွာ “ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေကာင္းေတြ အတင္းအဓမၼအႏုိင္က်င့္ခံရတာေတြအပါအဝင္ တရုတ္ျပည္ကုိ လူကုန္ကူး ေရာင္းစားခံလိုက္ရတာေတြကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လိုအပ္တယ္”လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
“အခုေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူးကြာ။ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္ေတြ”လို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ေျပာဆိုပါတယ္။
ေရႊညဝါဆရာေတာ္လုိပဲ သီတဂူဆရာေတာ္ ဦးဉာဏိႆရလည္း မ.ဘ.သစတင္ဖြဲ႔စည္းစဥ္တုန္းက ပါဝင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဗဟိုေကာ္မတီအဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပုိင္းကာလေတြမွာေတာ့ မ.ဘ.သအဖြဲ႔မွာ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ပါဝင္မႈ ရွိျခင္း မရွိျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျငင္းပြားမႈတစ္ခ်ဳိ႕ပင္ ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး မ.ဘ.သအေပၚ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕အျမင္ကုိ သိရွိႏို္င္ဖို႔ ေမာ္ကြန္းကဆက္သြယ္ေပမယ့္ ဆရာေတာ္ႀကီးကို ဆက္သြယ္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ သီတဂူမွ က်န္တဲ့ဆရာေတာ္ေတြကလည္း သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ညြန္ၾကားမိန္႔မရတဲ့အတြက္ အင္တာဗ်ဴးလက္မခံပါဘူးလို႔ သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္)မွ ပါေမာကၡေဒါက္တာအရွင္ေကာဝိဒသိရီက မိန္႔ပါတယ္။
ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မ.ဘ.သ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့လဲ ဆိုတာကို အခုၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
မ.ဘ.သ ဘာေတြလုပ္ခဲ့လဲ
အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ယက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Facebook ကုိ အသုံးျပဳျပီး လူထုနဲ႔ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြလည္း ေဖာက္ထားတဲ့ မ.ဘ.သဟာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ သေဘာထားေၾကာျငာခ်က္အမ်ားအျပားကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပတာ၊ သေဘာထားေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္တာေတြ မ်ားစြာလုပ္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ရခုိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးေတြကုိ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေခၚေဝၚသုံးစြဲေနမႈအေပၚ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပတာေတြ ပါပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေလာက္ကိုင္စစ္ပြဲ၊ ပညာေရးဥပေဒကို ေက်ာင္းသားေတြဆႏၵျပမႈ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္၊ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆုံးရႈံးမႈ၊ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံႏွင့္ အီရတ္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ISIS အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္လုပ္ရပ္ စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး သေဘာထားထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တုိ႔ လုပ္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
မ.ဘ.သ (ဗဟို)ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကအထြတ္အျမတ္ထားၾကတဲ့ ေရႊတိဂုံေစတီပုံကို မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္ Song Singha အရက္ပုလင္းေတြမွာ တံဆိပ္ကပ္ေရာင္းခ်တာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဧျပီ ၂၂ ရက္က ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ခဲ့တာပါပဲ။
ေၾကျငာခ်က္ေတြထဲမွာ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ကုိ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနျခင္းနဲ႔ ေဝဖန္မႈျပဳလုပ္ျခင္းေတြအေပၚ တုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔က ေနာက္ထပ္ လုိက္လံေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့လုပ္ငန္းတစ္ခုက ဘာသာျခားေတြရဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းခံရတဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အသက္မျပည့္ေသးဘဲ အိမ္ေထာင္ျပဳခံရတဲ့ မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာမွာ အမႈဖြင့္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမႈဖြင့္ႏိုင္ေအာင္ လုိက္လံေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္လို႔ မ.ဘ.သ (ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး) ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
ဦးပါေမာကၡကုိ ေမာ္ကြန္းက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းတဲ့ေန႔က ဆရာေတာ္ဟာ အမႈတစ္ခုကို လုိက္ပါဖြင့္ေပးခဲ့ရတယ္လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္က ဒီလိုပါ။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ဗုဒၶဘာသာမိန္းကေလးတစ္ေယာက္ဟာ ဘာသာျခားတစ္ေယာက္နဲ႔ ခုိးရာလုိက္သြားခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ လုိက္သြားတုန္းက ဘာသာျခားအမ်ဳိးသားက ဗုဒၶဘာသာကိုကူးေျပာင္းမယ္လုုိ႔ဆိုေပမယ့္ ဘာသာျခားရြာေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ သူ႔ရဲ႕ဘာသာကုိပဲ မိန္းကေလးကို လိုက္ပါေျပာင္းလဲရမယ္ ဆိုလာတာေၾကာင့္ ျပႆနာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိန္းကေလးမွာ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့အတြက္ တရားနည္းလမ္းနဲ႔အညီ အေရးုယူေပးဖို႔ “ကုိယ့္အမ်ဳိးသားေရးဘက္ကေန အမႈဖြင့္ေပးရတယ္”လို႔ ဆရာေတာ္ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
ဘာသာတူ လူမ်ဳိးတူေတြျဖစ္တဲ့ အမႈေတြကုိေတာ့ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းမရွိဘဲ ဘာသာျခားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အမႈကိစၥေတြမွသာ လိုက္ပါကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတယ္လို႔ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက ဆိုပါတယ္။
မ.ဘ.သတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ၎ကဲ့သို႔ အမႈေပါင္း မည္မွ်ရွိတယ္ဆိုတာကို ေမာ္ကြန္းက စာရင္းမွတ္တမ္းမ်ား ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း စာရင္းအတိအက်မရွိခဲ့ပါဘူး။
မ.ဘ.သရဲ႕ အႀကီးမားဆုံးလႈပ္ရွားမႈ
ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မ.ဘ.သ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြထဲမွာ ယေန႔အထိ အျငင္းပြားဖြယ္အျဖစ္ဆုံးႏွင့္ အႀကီးမားဆုံးလႈပ္ရွားမႈကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေရးဆြဲအတည္ျပဳေရးလႈပ္ရွားမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ လူပုဂၢဳိလ္ေတြ အဓိကစုိးရိမ္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ဦးေရ မ်ားျပားလာျပီး တစ္ခ်ိန္မွာ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံကေန အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားမွာကိုပါ။
အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံေတြဟာ တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားရာ ေနရာေတြျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ဦးေရ မ်ားျပားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ကုန္တာေတြဟာ ဘာသာသာသနာေစာင့္ထိန္းေရးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ လူပုဂၢဳိလ္ေတြအတြက္ ထိတ္လွန္႔စရာ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ စတင္ဖြဲ႔စည္းကတည္းက အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းႏုိင္ေရးဟာ မ.ဘ.သရဲ႕ အဓိကရည္မွန္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။
“မြတ္ဆလင္ေတြကို လက္ခံလုိက္တာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ဦးေရပြားမ်ားလာတာေတြကို သခၤန္းစာယူဖုိ႔အတြက္ သမုိင္းသုေတသနဆိုတာရွိတယ္။ အၿမဲတမ္းေဆာင္ရြက္ေနမွာပါ”လို႔ ဦးဝီရသူက ရွင္းျပပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာစတဲ့ ဘာသာႀကီးေတြအျပင္ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့သူေတြပါ ေပါင္းလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကုိးကြယ္တဲ့ ဘာသာ ငါးခုရွိပါတယ္။ ဒီအထဲကမွ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏၵဴ၊ အစၥလာမ္ဘာသာေတြမွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြ အသီးသီးရွိျပီး ဗုဒၶဘာာသာမွာ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးမယ့္ တိက်တဲ့ဥပေဒမရွိတဲ့အတြက္ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိရျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြကိုလည္း တစ္ျခားဘာသာႀကီးသုံးခုနည္းတူ တန္းတူအခြင့္အေရးရေစခ်င္လို႔ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းရျခင္းျဖစ္တယ္”လုိ႔ ဆရာေတာ္ဦးပါေမာကၡက ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ဘာသာႀကီးသုံးခုမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒလုိ႔ဆိုရာမွာ အဲဒီဥပေဒေတြက ကုိးကြယ္ရာဘာသာရဲ႕ ဓေလ့ထုံးတမ္းေတြသာျဖစ္ျပီး ဥပေဒတစ္ခုအေနနဲ႔ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“လင္မယားကိစၥတုိ႔၊ အေမြဆက္္ခံကိစၥတုိ႔မွာသာ ဒီဓေလ့ထုံးတမ္းက အသက္ဝင္တာပါ။ ျပစ္ဒဏ္ေပးလုိ႔မရပါဘူး။ လင္မယားကိစၥ၊ အေမြဆက္ခံတဲ့ကိစၥတို႔မွာကလည္း ႏွစ္ဖက္ေသာပုဂၢဳိလ္ေတြ ဘာသာတူမွ ဘာသာေရးဓေလ့ထုံးတမ္းႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ေပးလုိ႔ရတယ္”
“မတူညီရင္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အထူးဥပေဒရွိတဲ့အတြက္ အထူးဥပေဒအရ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္”လုိ႔ ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ရွင္းျပပါတယ္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ မ.ဘ.သကေတာ့ သူတုိ႔တင္တဲ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ေလးရပ္ကုိ ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါျပီ။
အဲဒီဥပေဒေလးရပ္ကေတာ့ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း၊ လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒၾကမ္း၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္ဆိုင္ရာဥပေဒၾကမ္း၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္းထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ က်န္းမားေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္းဥပေဒၾကမ္းကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုိးကြယ္ရာဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းတုိ႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္မျပဳရေသးပါဘူး။
အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြဟာ ႏိုင္ငံအတြင္း ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဘာသာကူးေျပာင္းခြင့္ႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ေတြကို ခြဲျခားမႈေတြျဖစ္ေစသလို ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ႏို္င္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ အေမရိကန္ေကာ္မရွင္က ေဝဖန္ရႈံ႕ခ်မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ကုိးဆယ္ေက်ာ္ကလည္း အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို လက္မွတ္ေရးထုိးကန္႔ကြက္ခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ ၎ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို စကိုင္းႏွင့္ လားရႈိး မ.ဘ.သအဖြဲ႔ေတြက အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ မ.ဘ.သ (ဗဟို)ကေတာ့ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထုတ္ျပန္တာမရွိဘူးလို႔ မ.ဘ.သ (ဗဟို) သုေတသနႏွင့္ သမုိင္းမွတ္တမ္းဌာနအဖြဲ႔ဝင္ ဦးေအာင္ၿမဳိင္က ဆုိပါတယ္။
အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ မတူကြဲျပားတာေတြဟာ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ Equality Myanmar ရဲ႕ ဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒအေပၚမွာ အခုလို ရႈျမင္သုံးသပ္ပါတယ္။
“အမ်ဳိးသမီးေတြကို ကာကြယ္ေပးမယ္ဆုိရင္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြအျပင္ ဘာသာေပါင္းစုံ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံက အမ်ဳိးသမီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ဘာသာကူးေျပာင္းေစျခင္း၊ ဘာသာမကူးေျပာင္းလို႔ ႏွိပ္စက္တာေတြကိုပါ ကာကြယ္ေပးတဲ့ အားလုံးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္သင့္တယ္”လို႔ ဆုိပါတယ္။
လူတုိင္းကသာ ကုိယ့္လူမ်ဳိးႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာကိုပဲ ကာကြယ္ေနမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ လြန္ကဲသြားမယ္ဆုိပါက တစ္ျခားလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ဘဝေတြ ခံစားခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္မျပဳရာေရာက္သြားႏို္င္တယ္။ ျပီးတဲ့အခါ သံဃာေတြအေနနဲ႔ ေနရာတုိင္းမွာသာ ပါဝင္ေနမယ္ဆိုရင္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သာသနာပိုင္ေတြကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အဂၤလန္က သက္ဦးဆံပုိင္စနစ္လိုပုံစံမ်ဳိး ျပန္ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔အေနနဲ႔ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိတဲ့အပုိင္းေတြကို လာေရာက္ေဆြးေႏြးအႀကံေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဖိတ္ေခၚခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒစတင္ေဆာင္ရြက္ခ်ိန္က အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔အစည္းေတြသာ လာေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ လာေရာက္ေဆြးေႏြးတာမရွိေတာ့ဘူးလို႔ မ.ဘ.သ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က မိန္႔ၾကားပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔က လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ တံခါးပိတ္ေဆာင္ရြက္ေနတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တံခါးဖြင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာျဖစ္ျပီး လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးဥပေဒေတြႏွင့္ ျငိစြန္းေနရင္ ႀကဳိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ လာေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က မိန္႔ပါတယ္။
“ေဘးကေန အျပစ္ေျပာေနမယ့္အစား ဒီအခ်က္ ဒီအခ်က္ေတြ ျငိစြန္းေနတယ္။ ဒါေလးကေတာ့ ဒီလိုေလးလုပ္လုိက္ရင္မေကာင္းဘူးလား ဆုိတဲ့ အႀကံေပးမႈေတြနဲ႔ လာျပီးေတာ့ေဆြးေႏြးမယ္ဆုိရင္ တို႔ကဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကဳိဆိုျပီးေတာ့ သူအႀကံေကာင္းရင္ လက္ခံသြားမယ္”လုိ႔ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတယ္ဆုိရာမွာ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့အေလ့အထျဖစ္ေပမယ့္ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး အျပန္အလွန္ေလးစားမႈႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖု႔ိလိုအပ္သလို လုံၿခဳံမႈရွိဖုိ႔လည္း လိုအပ္တယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ဆိုပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက သူ႔အေတြ႔အႀကဳံကို အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ေတြ႔ေတာင္မေတြ႔ရေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေပၚမွာ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကို မေစာင့္ေရွာက္တဲ့သူဆုိျပီး ေၾကြးေၾကာ္ၿခိမ္းေျခာက္တာ စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ေရးသားေနတာေတြကို ႀကဳံေတြ႔ေနရသမွ်ကာလပတ္လုံး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈက အက်ဳိးျပဳမွာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ပိုျပီးေတာ့ ပဋိပကၡေတြ ေပါမ်ားစရာျဖစ္တယ္”
ေမာ္ကြန္းမဂၢဇင္းက အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦးကိုေမးျမန္းရာမွာ တစ္ဦးက မ.ဘ.သနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဘာမွမေျပာခ်င္းဘူးလို႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သလို ေနာက္တစ္ဦးကလည္း ဒီအဖြဲ႔အစည္းဟာ ရွိေနစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္တဲ့အတြက္လည္း ဘာမွတ္ခ်က္မွမေျပာလိုဘူးလို႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားေတြနဲ႔ လက္ထပ္ရတဲ့အဓိကအေၾကာင္းရင္းဟာ စီးပြားဥစၥာဆင္းရဲျခင္း ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ အသိဉာဏ္ပညာ ဗဟုသုတနည္းပါးျခင္း အသိဉာဏ္ပညာနည္းပါးတဲ့အတြက္ လူေတာသူေတာထဲ မတိုးရဲျခင္းဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို အဓိကအေျခခံတယ္လို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
“ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားက အဲဒီအားနည္ခ်က္ကို အၿမဲေခ်ာင္းေနတာ အဲဒါေတြကို ဘယ္လိုကာကြယ္ႏိုင္မလဲ အဲဒါေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔လုပ္တာက ဥပေဒထက္မေကာင္းဘူးလား”လိုု႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။
မူယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တင္းၾကပ္တဲ့ေထာင္ဒဏ္ ေသဒဏ္ေတြနဲ႔ ဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ မိသားစုအတြင္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈဒဏ္ကုိ ရင္ဆိုလာရတဲ့အခါမွာ မည္သည့္အျပစ္ဒဏ္ကိုမွ မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ က်ဴးလြန္သူေတြရွိၾကတာေၾကာင့္ ဥပေဒဟာ ျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ မလုိက္နာရင္ အလကားဘဲလို႔ ဆရာေတာ္က ယူဆပါတယ္။
“စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈဘဝဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ဗုဒၶဘာသာ ေပ်ာက္ကြယ္စရာအေၾကာင္းမရွိသလို သာသနာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္စရာအေၾကာင္းမရွိဘူ”လုိ႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္ ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
အထက္ပါအယူအဆကို မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ အထက္ျမန္မာျပည္ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ျဖစ္တဲ့ ဦးဝီရသူက အခုလို ေခ်ပပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြ ဆင္းရဲလုိ႔ ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားေတြကို လက္ထပ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြံ႔ၿဖဳိးတဲ့အထိ ထုိင္ေစာင့္ေနမွာလား။ ငါးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းခ်မ္းသာေအာင္ ထုိင္ေစာင့္ေနရမွာလား။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြကိုကာကြယ္ဖုိ႔ ဥပေဒမလိုဘူးလား။ အဲဒါအတြက္ က်ဳပ္တုိ႔က အလုပ္လုပ္ေနရတာ”
ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲကန္႔ကြက္ေနေပမယ့္ စတင္ဖြဲ႔စည္းကတည္းက ျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကိုေတာ့ ျပ႒ာန္းျဖစ္ေအာင္ မျဖစ္မေန ႀကဳိးစားသြားမယ္လို႔ မ.ဘ.သ ဦေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက မိန္႔ပါတယ္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ေကာင္းျမတ္မုိး ပံ့ပုိးသည္။
ရန္ကုန္ (ေမ ၂ဝ၁၅)
လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြထဲမွာ အင္အားအေကာင္းဆံုး၊ အတက္ၾကြဆံုးနဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပေဝဖန္ခံရမႈေတြ၊ ေထာက္ခံမႈေတြနဲ႔ အမ်ားအာရံုစုိက္အခံရဆံုးအဖြဲ႔ကေတာ့ မ.ဘ.သလုိ႔ အတုိေကာက္ေခၚေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၊ အင္းစိန္ၿမဳိ႕နယ္ရွိ၊ ရြာမပရိယတၱိစာသင္တုိက္မွာ ၂ဝ၁၃ ဇြန္ ၂၆/၂၇ ရက္က က်င္းပခဲ့တဲ့ သံဃာ့ညီလာခံကေန ေပၚထြန္းလာခဲ့တဲ့ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ လာမယ့္ဇြန္ဆုိရင္ ႏွစ္ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ပါေတာ့မယ္။
မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ဟာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အေတာ္ပဲအင္အားေကာင္းတဲ့အဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ထံမွ ရရွိတဲ့စာရင္း ဇယားေတြအရ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ေပါင္း (၁၇၃)ဖြဲ႔ အထိ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ၿမဳိ႕နယ္ စုစုေပါင္းရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ေတြဟာ ၿမဳိ႕နယ္ႏွစ္ၿမဳိ႕နယ္လွ်င္ တစ္ၿမဳိ႕နယ္ႏႈန္းရွိတဲ့သေဘာပါ။
ဗဟုိအဆင့္၊ ျပည္နယ္/တုိင္းေဒသႀကီးအဆင့္၊ ခရုိင္အဆင့္၊ ၿမဳိ႕နယ္အဆင့္၊ ရပ္/ေက်းအဆင့္ဆုိၿပီးေတာ့ အဆင့္(၅)ဆင့္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဥကၠ႒က အင္းစိန္ရြာမဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲတိေလာကာဘိဝံသ ျဖစ္ပါတယ္။ မ.ဘ.သ (အထက္ျမန္မာျပည္) ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ကေတာ့ ဦးဝီရသူ(မစုိးရိမ္)ျဖစ္ၿပီး မ.ဘ.သ (ေအာက္ျမန္မာျပည္)ကုိေတာ့ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ ဦးပညာဝရက တာဝန္ယူထားပါတယ္။ မေကြးေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္အျဖစ္ တာဝန္ယူထားပါတယ္။
ႏွစ္ႏွစ္ဆုိတဲ့ အတုိင္းအတာအတြင္းမွာ မ.ဘ.သ ဟာ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသလဲ၊ ဘယ္အခ်က္ေတြကုိ လူအမ်ားက သေဘာက် လက္ခံၾကၿပီး၊ ဘယ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိေတာ့ အျပစ္တင္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကပါသလဲ။ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကုိ အမွန္တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေစာင့္ေရွာက္ရာ က်ပါရဲ႕လား စတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ေကာင္းေပမယ့္ ေဝဖန္ခံရ
အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ႏုိင္ငံအတြင္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖတ္မႈ ပဋိပကၡေတြ မေပၚေပါက္ေရး၊ သာသနာေရး၊ လူမႈေရး ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ပံ့ပုိးကူညီႏုိင္ေရးဆုိတဲ့ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိ ေဝဖန္မႈေတြ မရွိေပမယ့္လည္း ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈအခ်ဳိ႕ အေပၚမွာေတာ့ ေဝဖန္စရာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေႏြရာသီမွာ ကေလးသူငယ္ေတြကုိ သင္ေပးတဲ့ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ ဖြင့္လွစ္ေပးတဲ့ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္ျခင္း စတာေတြအေပၚမွာ ရဟန္းရွင္လူမ်ားက ႏွစ္သက္သေဘာက်ၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြလုိ႔ ဆုိေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာအသိတရားေတြနဲ႔ ကင္းကြာ၊ ျပတ္ထြက္သြားတဲ့အတြက္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ဘာသာေရးအသိတရားေတြကုိ ေစာင့္ထိန္းႏုိင္ေအာင္ မ.ဘ.သ အေနနဲ႔ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ၊ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနသလုိ ေတာေရာ ၿမဳိ႕ပါမက်န္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ သင္တန္းေတြေပးသြားဖုိ႔ ရွိတယ္လုိ႔ မ.ဘ.သ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက မိန္႔ပါတယ္။
နယ္လွည့္ဓမၼကထိက ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ မႏၲေလးမွ ဒယ္အုိးေလးဆရာေတာ္ အရွင္ေတဇနႏၵကေတာ့ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ၊ ဓမၼစကူးလ္ေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုလုိ မိန္႔ပါတယ္။ “မ.ဘ.သ က အခုလုိ ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္တန္းေတြ ေပးေနတာ ဒါက အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ ပႏၷက္ရုိက္မႈေတြပဲ”
သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြကုိေတာ့ ေဝဖန္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးတလွယ္ ေဝဖန္ခံရတဲ့ကိစၥကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းေရးကိစၥမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ ေဝဖန္တဲ့သူေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေဝဖန္ၾကတဲ့အထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးသမားနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕ပါဝင္ေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီအဖြဲ႔နဲ႔ ထိပ္တုိက္မတုိးခ်င္တာေၾကာင့္ လက္ေရွာင္ၾကတဲ့ သူေတြျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မ.ဘ.သ ကုိ ေဝဖန္တဲ့ေနရာမွာ လူပုဂၢဳိလ္ေတြကပဲ ေဝဖန္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ နာမည္ႀကီး သံဃာအခ်ဳိ႕ေတာင္ ေဝဖန္တဲ့ေနရာမွာ ပါဝင္ေနၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရႊညဝါဆရာေတာ္ဆုိရင္ ကနဦးကာလေတြမွာ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိ ႀကဳိက္တဲ့အတြက္ မ.ဘ.သအဖဲြ႔ထဲ ဝင္ခဲ့တာပါ။
သံဃာေတြ စည္းစည္းလံုးလံုး၊ ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ တုိင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ ၿပဳိင္တူတြန္းမလား ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ဝင္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ပူးေပါင္းလို႔မရေတာ့လို႔ မ.ဘ.သအဖြဲ႔မွာ ဆက္လက္မပါဝင္ေတာ့တာျဖစ္တယ္လို႔ မိ္န္႔ပါတယ္။
“ငါ့ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ၊ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈအပုိင္းေတြမွာ ငါက တစ္မ်ဳိးသားလုံးကုိဗဟိုျပဳတဲ့အက်ဳိးစီးပြားကုိ လိုခ်င္တာ”လုိ႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က မိန္႔ပါတယ္။
မ.ဘ.သရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အဓိကေဝဖန္ၾကတာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးေတြက အစၥလာမ္ဘာသာဝင္အမ်ဳိးသားေတြကို လက္မထပ္ၾကဖို႔ လႈံ႔ေဆာင္စည္းရုံးတာေတြကုိပဲ အမ်ားဆုံးဦးတည္ေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔လက္ထပ္တာေတြက သိပ္မေျပာပေလာက္ဘူးလို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ယူဆပါတယ္။
ျပည္ပမွာ “ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေကာင္းေတြ အတင္းအဓမၼအႏုိင္က်င့္ခံရတာေတြအပါအဝင္ တရုတ္ျပည္ကုိ လူကုန္ကူး ေရာင္းစားခံလိုက္ရတာေတြကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လိုအပ္တယ္”လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
“အခုေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူးကြာ။ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္ေတြ”လို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ေျပာဆိုပါတယ္။
ေရႊညဝါဆရာေတာ္လုိပဲ သီတဂူဆရာေတာ္ ဦးဉာဏိႆရလည္း မ.ဘ.သစတင္ဖြဲ႔စည္းစဥ္တုန္းက ပါဝင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဗဟိုေကာ္မတီအဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပုိင္းကာလေတြမွာေတာ့ မ.ဘ.သအဖြဲ႔မွာ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ပါဝင္မႈ ရွိျခင္း မရွိျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျငင္းပြားမႈတစ္ခ်ဳိ႕ပင္ ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး မ.ဘ.သအေပၚ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕အျမင္ကုိ သိရွိႏို္င္ဖို႔ ေမာ္ကြန္းကဆက္သြယ္ေပမယ့္ ဆရာေတာ္ႀကီးကို ဆက္သြယ္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ သီတဂူမွ က်န္တဲ့ဆရာေတာ္ေတြကလည္း သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ညြန္ၾကားမိန္႔မရတဲ့အတြက္ အင္တာဗ်ဴးလက္မခံပါဘူးလို႔ သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္)မွ ပါေမာကၡေဒါက္တာအရွင္ေကာဝိဒသိရီက မိန္႔ပါတယ္။
ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မ.ဘ.သ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့လဲ ဆိုတာကို အခုၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
မ.ဘ.သ ဘာေတြလုပ္ခဲ့လဲ
အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ယက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Facebook ကုိ အသုံးျပဳျပီး လူထုနဲ႔ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြလည္း ေဖာက္ထားတဲ့ မ.ဘ.သဟာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ သေဘာထားေၾကာျငာခ်က္အမ်ားအျပားကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပတာ၊ သေဘာထားေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္တာေတြ မ်ားစြာလုပ္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ရခုိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးေတြကုိ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေခၚေဝၚသုံးစြဲေနမႈအေပၚ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပတာေတြ ပါပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေလာက္ကိုင္စစ္ပြဲ၊ ပညာေရးဥပေဒကို ေက်ာင္းသားေတြဆႏၵျပမႈ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္၊ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆုံးရႈံးမႈ၊ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံႏွင့္ အီရတ္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ISIS အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္လုပ္ရပ္ စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး သေဘာထားထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တုိ႔ လုပ္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
မ.ဘ.သ (ဗဟို)ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကအထြတ္အျမတ္ထားၾကတဲ့ ေရႊတိဂုံေစတီပုံကို မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္ Song Singha အရက္ပုလင္းေတြမွာ တံဆိပ္ကပ္ေရာင္းခ်တာေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဧျပီ ၂၂ ရက္က ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ခဲ့တာပါပဲ။
ေၾကျငာခ်က္ေတြထဲမွာ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ကုိ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနျခင္းနဲ႔ ေဝဖန္မႈျပဳလုပ္ျခင္းေတြအေပၚ တုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔က ေနာက္ထပ္ လုိက္လံေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့လုပ္ငန္းတစ္ခုက ဘာသာျခားေတြရဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းခံရတဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အသက္မျပည့္ေသးဘဲ အိမ္ေထာင္ျပဳခံရတဲ့ မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာမွာ အမႈဖြင့္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမႈဖြင့္ႏိုင္ေအာင္ လုိက္လံေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္လို႔ မ.ဘ.သ (ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး) ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
ဦးပါေမာကၡကုိ ေမာ္ကြန္းက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းတဲ့ေန႔က ဆရာေတာ္ဟာ အမႈတစ္ခုကို လုိက္ပါဖြင့္ေပးခဲ့ရတယ္လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္က ဒီလိုပါ။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ဗုဒၶဘာသာမိန္းကေလးတစ္ေယာက္ဟာ ဘာသာျခားတစ္ေယာက္နဲ႔ ခုိးရာလုိက္သြားခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ လုိက္သြားတုန္းက ဘာသာျခားအမ်ဳိးသားက ဗုဒၶဘာသာကိုကူးေျပာင္းမယ္လုုိ႔ဆိုေပမယ့္ ဘာသာျခားရြာေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ သူ႔ရဲ႕ဘာသာကုိပဲ မိန္းကေလးကို လိုက္ပါေျပာင္းလဲရမယ္ ဆိုလာတာေၾကာင့္ ျပႆနာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိန္းကေလးမွာ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့အတြက္ တရားနည္းလမ္းနဲ႔အညီ အေရးုယူေပးဖို႔ “ကုိယ့္အမ်ဳိးသားေရးဘက္ကေန အမႈဖြင့္ေပးရတယ္”လို႔ ဆရာေတာ္ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
ဘာသာတူ လူမ်ဳိးတူေတြျဖစ္တဲ့ အမႈေတြကုိေတာ့ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းမရွိဘဲ ဘာသာျခားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အမႈကိစၥေတြမွသာ လိုက္ပါကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတယ္လို႔ မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက ဆိုပါတယ္။
မ.ဘ.သတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ၎ကဲ့သို႔ အမႈေပါင္း မည္မွ်ရွိတယ္ဆိုတာကို ေမာ္ကြန္းက စာရင္းမွတ္တမ္းမ်ား ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း စာရင္းအတိအက်မရွိခဲ့ပါဘူး။
မ.ဘ.သရဲ႕ အႀကီးမားဆုံးလႈပ္ရွားမႈ
ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း မ.ဘ.သ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြထဲမွာ ယေန႔အထိ အျငင္းပြားဖြယ္အျဖစ္ဆုံးႏွင့္ အႀကီးမားဆုံးလႈပ္ရွားမႈကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေရးဆြဲအတည္ျပဳေရးလႈပ္ရွားမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ လူပုဂၢဳိလ္ေတြ အဓိကစုိးရိမ္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ဦးေရ မ်ားျပားလာျပီး တစ္ခ်ိန္မွာ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံကေန အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားမွာကိုပါ။
အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံေတြဟာ တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားရာ ေနရာေတြျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ဦးေရ မ်ားျပားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ကုန္တာေတြဟာ ဘာသာသာသနာေစာင့္ထိန္းေရးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ လူပုဂၢဳိလ္ေတြအတြက္ ထိတ္လွန္႔စရာ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ စတင္ဖြဲ႔စည္းကတည္းက အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းႏုိင္ေရးဟာ မ.ဘ.သရဲ႕ အဓိကရည္မွန္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။
“မြတ္ဆလင္ေတြကို လက္ခံလုိက္တာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ဦးေရပြားမ်ားလာတာေတြကို သခၤန္းစာယူဖုိ႔အတြက္ သမုိင္းသုေတသနဆိုတာရွိတယ္။ အၿမဲတမ္းေဆာင္ရြက္ေနမွာပါ”လို႔ ဦးဝီရသူက ရွင္းျပပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာစတဲ့ ဘာသာႀကီးေတြအျပင္ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့သူေတြပါ ေပါင္းလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကုိးကြယ္တဲ့ ဘာသာ ငါးခုရွိပါတယ္။ ဒီအထဲကမွ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏၵဴ၊ အစၥလာမ္ဘာသာေတြမွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြ အသီးသီးရွိျပီး ဗုဒၶဘာာသာမွာ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ေပးမယ့္ တိက်တဲ့ဥပေဒမရွိတဲ့အတြက္ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိရျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ မ.ဘ.သအဖြဲ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ဦးပါေမာကၡက မိန္႔ပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြကိုလည္း တစ္ျခားဘာသာႀကီးသုံးခုနည္းတူ တန္းတူအခြင့္အေရးရေစခ်င္လို႔ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းရျခင္းျဖစ္တယ္”လုိ႔ ဆရာေတာ္ဦးပါေမာကၡက ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ဘာသာႀကီးသုံးခုမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒလုိ႔ဆိုရာမွာ အဲဒီဥပေဒေတြက ကုိးကြယ္ရာဘာသာရဲ႕ ဓေလ့ထုံးတမ္းေတြသာျဖစ္ျပီး ဥပေဒတစ္ခုအေနနဲ႔ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“လင္မယားကိစၥတုိ႔၊ အေမြဆက္္ခံကိစၥတုိ႔မွာသာ ဒီဓေလ့ထုံးတမ္းက အသက္ဝင္တာပါ။ ျပစ္ဒဏ္ေပးလုိ႔မရပါဘူး။ လင္မယားကိစၥ၊ အေမြဆက္ခံတဲ့ကိစၥတို႔မွာကလည္း ႏွစ္ဖက္ေသာပုဂၢဳိလ္ေတြ ဘာသာတူမွ ဘာသာေရးဓေလ့ထုံးတမ္းႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ေပးလုိ႔ရတယ္”
“မတူညီရင္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အထူးဥပေဒရွိတဲ့အတြက္ အထူးဥပေဒအရ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္”လုိ႔ ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ရွင္းျပပါတယ္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ မ.ဘ.သကေတာ့ သူတုိ႔တင္တဲ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ေလးရပ္ကုိ ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါျပီ။
အဲဒီဥပေဒေလးရပ္ကေတာ့ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း၊ လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒၾကမ္း၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္ဆိုင္ရာဥပေဒၾကမ္း၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လူဦးေရတုိးပြားႏႈန္းထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ က်န္းမားေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္းဥပေဒၾကမ္းကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုိးကြယ္ရာဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းတုိ႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္မျပဳရေသးပါဘူး။
အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြဟာ ႏိုင္ငံအတြင္း ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဘာသာကူးေျပာင္းခြင့္ႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ေတြကို ခြဲျခားမႈေတြျဖစ္ေစသလို ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ႏို္င္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ အေမရိကန္ေကာ္မရွင္က ေဝဖန္ရႈံ႕ခ်မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ကုိးဆယ္ေက်ာ္ကလည္း အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို လက္မွတ္ေရးထုိးကန္႔ကြက္ခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ ၎ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို စကိုင္းႏွင့္ လားရႈိး မ.ဘ.သအဖြဲ႔ေတြက အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ မ.ဘ.သ (ဗဟို)ကေတာ့ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထုတ္ျပန္တာမရွိဘူးလို႔ မ.ဘ.သ (ဗဟို) သုေတသနႏွင့္ သမုိင္းမွတ္တမ္းဌာနအဖြဲ႔ဝင္ ဦးေအာင္ၿမဳိင္က ဆုိပါတယ္။
အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ မတူကြဲျပားတာေတြဟာ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ Equality Myanmar ရဲ႕ ဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းကေတာ့ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒအေပၚမွာ အခုလို ရႈျမင္သုံးသပ္ပါတယ္။
“အမ်ဳိးသမီးေတြကို ကာကြယ္ေပးမယ္ဆုိရင္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြအျပင္ ဘာသာေပါင္းစုံ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံက အမ်ဳိးသမီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ဘာသာကူးေျပာင္းေစျခင္း၊ ဘာသာမကူးေျပာင္းလို႔ ႏွိပ္စက္တာေတြကိုပါ ကာကြယ္ေပးတဲ့ အားလုံးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္သင့္တယ္”လို႔ ဆုိပါတယ္။
လူတုိင္းကသာ ကုိယ့္လူမ်ဳိးႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာကိုပဲ ကာကြယ္ေနမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ လြန္ကဲသြားမယ္ဆုိပါက တစ္ျခားလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ဘဝေတြ ခံစားခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္မျပဳရာေရာက္သြားႏို္င္တယ္။ ျပီးတဲ့အခါ သံဃာေတြအေနနဲ႔ ေနရာတုိင္းမွာသာ ပါဝင္ေနမယ္ဆိုရင္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သာသနာပိုင္ေတြကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အဂၤလန္က သက္ဦးဆံပုိင္စနစ္လိုပုံစံမ်ဳိး ျပန္ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔အေနနဲ႔ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိတဲ့အပုိင္းေတြကို လာေရာက္ေဆြးေႏြးအႀကံေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဖိတ္ေခၚခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒစတင္ေဆာင္ရြက္ခ်ိန္က အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔အစည္းေတြသာ လာေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ လာေရာက္ေဆြးေႏြးတာမရွိေတာ့ဘူးလို႔ မ.ဘ.သ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က မိန္႔ၾကားပါတယ္။
မ.ဘ.သအဖြဲ႔က လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ တံခါးပိတ္ေဆာင္ရြက္ေနတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တံခါးဖြင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာျဖစ္ျပီး လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးဥပေဒေတြႏွင့္ ျငိစြန္းေနရင္ ႀကဳိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ လာေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က မိန္႔ပါတယ္။
“ေဘးကေန အျပစ္ေျပာေနမယ့္အစား ဒီအခ်က္ ဒီအခ်က္ေတြ ျငိစြန္းေနတယ္။ ဒါေလးကေတာ့ ဒီလိုေလးလုပ္လုိက္ရင္မေကာင္းဘူးလား ဆုိတဲ့ အႀကံေပးမႈေတြနဲ႔ လာျပီးေတာ့ေဆြးေႏြးမယ္ဆုိရင္ တို႔ကဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကဳိဆိုျပီးေတာ့ သူအႀကံေကာင္းရင္ လက္ခံသြားမယ္”လုိ႔ ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက က ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတယ္ဆုိရာမွာ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့အေလ့အထျဖစ္ေပမယ့္ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး အျပန္အလွန္ေလးစားမႈႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖု႔ိလိုအပ္သလို လုံၿခဳံမႈရွိဖုိ႔လည္း လိုအပ္တယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ဆိုပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက သူ႔အေတြ႔အႀကဳံကို အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ေတြ႔ေတာင္မေတြ႔ရေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေပၚမွာ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကို မေစာင့္ေရွာက္တဲ့သူဆုိျပီး ေၾကြးေၾကာ္ၿခိမ္းေျခာက္တာ စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ေရးသားေနတာေတြကို ႀကဳံေတြ႔ေနရသမွ်ကာလပတ္လုံး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈက အက်ဳိးျပဳမွာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ပိုျပီးေတာ့ ပဋိပကၡေတြ ေပါမ်ားစရာျဖစ္တယ္”
ေမာ္ကြန္းမဂၢဇင္းက အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦးကိုေမးျမန္းရာမွာ တစ္ဦးက မ.ဘ.သနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဘာမွမေျပာခ်င္းဘူးလို႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သလို ေနာက္တစ္ဦးကလည္း ဒီအဖြဲ႔အစည္းဟာ ရွိေနစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္တဲ့အတြက္လည္း ဘာမွတ္ခ်က္မွမေျပာလိုဘူးလို႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားေတြနဲ႔ လက္ထပ္ရတဲ့အဓိကအေၾကာင္းရင္းဟာ စီးပြားဥစၥာဆင္းရဲျခင္း ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ အသိဉာဏ္ပညာ ဗဟုသုတနည္းပါးျခင္း အသိဉာဏ္ပညာနည္းပါးတဲ့အတြက္ လူေတာသူေတာထဲ မတိုးရဲျခင္းဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို အဓိကအေျခခံတယ္လို႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
“ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားက အဲဒီအားနည္ခ်က္ကို အၿမဲေခ်ာင္းေနတာ အဲဒါေတြကို ဘယ္လိုကာကြယ္ႏိုင္မလဲ အဲဒါေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔လုပ္တာက ဥပေဒထက္မေကာင္းဘူးလား”လိုု႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္က ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။
မူယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တင္းၾကပ္တဲ့ေထာင္ဒဏ္ ေသဒဏ္ေတြနဲ႔ ဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ မိသားစုအတြင္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈဒဏ္ကုိ ရင္ဆိုလာရတဲ့အခါမွာ မည္သည့္အျပစ္ဒဏ္ကိုမွ မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ က်ဴးလြန္သူေတြရွိၾကတာေၾကာင့္ ဥပေဒဟာ ျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ မလုိက္နာရင္ အလကားဘဲလို႔ ဆရာေတာ္က ယူဆပါတယ္။
“စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈဘဝဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ဗုဒၶဘာသာ ေပ်ာက္ကြယ္စရာအေၾကာင္းမရွိသလို သာသနာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္စရာအေၾကာင္းမရွိဘူ”လုိ႔ ေရႊညဝါဆရာေတာ္ ဆက္လက္မိန္႔ပါတယ္။
အထက္ပါအယူအဆကို မ.ဘ.သ အဖြဲ႔ အထက္ျမန္မာျပည္ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ျဖစ္တဲ့ ဦးဝီရသူက အခုလို ေခ်ပပါတယ္။
“ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြ ဆင္းရဲလုိ႔ ဘာသာျခား လူမ်ဳိးျခားေတြကို လက္ထပ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြံ႔ၿဖဳိးတဲ့အထိ ထုိင္ေစာင့္ေနမွာလား။ ငါးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းခ်မ္းသာေအာင္ ထုိင္ေစာင့္ေနရမွာလား။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြကိုကာကြယ္ဖုိ႔ ဥပေဒမလိုဘူးလား။ အဲဒါအတြက္ က်ဳပ္တုိ႔က အလုပ္လုပ္ေနရတာ”
ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲကန္႔ကြက္ေနေပမယ့္ စတင္ဖြဲ႔စည္းကတည္းက ျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကိုေတာ့ ျပ႒ာန္းျဖစ္ေအာင္ မျဖစ္မေန ႀကဳိးစားသြားမယ္လို႔ မ.ဘ.သ ဦေဆာင္ဆရာေတာ္ေတြက မိန္႔ပါတယ္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)